Ο λόγος για την Terumi Kai, την 34χρονη αισθητικό που όχι μόνο διδάσκει Ιαπωνικά, αλλά τα διδάσκει στην Ελλάδα, στην αγγλική και Ιαπωνική γλώσσα!
Χαρακτηρίζεται από την αδιαμφισβήτητη γλωσσομάθεια αλλά και από την αγάπη της για την Ελλάδα, καθώς, μετά από διακοπές που έκανε στη χώρα το 2009, αποφάσισε να μάθει ελληνικά και να έρθει να ζήσει στη χώρα μας! Έτσι κι έκανε, αφού είναι εγκατεστημένη εδώ ήδη από το 2015, και διδάσκει τα Ιαπωνικά εδώ και 6 χρόνια!
Philomαtheia 01 Μαΐου 2021
(χρόνος ανάγνωσης: 5 λεπτά)
Τα clicks είναι ενα ιδιαίτερο είδος συμφώνου που συναντάται κυρίως σε γλώσσες της Νότιας Αφρικής. Ο ήχος, σε όλους τους φθόγγους της συντριπτικής πλειοψηφίας των γλωσσών, παράγεται από εκπνεόμενο αέρα (ο αέρας περνά από το διάφραγμα στους πνεύμονες, στη τραχεία, συναντά τις φωνητικές χορδές, έπειτα στον λάρυγγα, στον φάρυγγα, στη στοματική κοιλότητα, και κάποιες φορές στη ρινική κοιλότητα). Το πολύ ιδιαίτερο με το συγκεκριμένο σύμφωνο είναι ότι παράγεται από εισπνεόμενο και όχι εκπνεόμενο αέρα. Πώς είναι αυτό δυνατόν;
Για τους αγγλόφωνους, ο ήχος αυτός προσομοιάζει με το Tut-tut (βρετανικά) ή το Tsk! Tsk!(Αμερικανικά), ήχοι που παράγονται για να εκφραστεί η απογοήτευση ή η άρνηση. Παρόμοιος ήχος είναι και ο tchick!που χρησιμοποιείται από τους ιππείς για να καλπάσουν τα άλογα. Στα ελληνικά, είναι το γνωστό τς που εκφράζει επίσης απογοήτευση, χλευασμό, λύπηση κ.ο.κ., αλλά και το τς («τσου») για να δηλώσει την άρνηση.
Με τον όρο «εισπνεόμενο» αέρα δεν εννοούμε ότι ο αέρας ακολουθεί την αντίστροφη πορεία και φτάνει μέχρι τους πνεύμονες· ο αέρας εισέρχεται στο στόμα σχεδόν στιγμιαία, και παγιδεύεται είτε στο μπροστινό μέρος του στόματος, ανάμεσα στη γλώσσα, τα υπερώα και τον ουρανίσκο, είτε πιο πίσω μέχρι το πάνω μέρος του φάρυγγα, περίπου στη σταφυλή, ανάλογα τον τύπο του click, βλ. παρακάτω.
Αξίζει να αναφερθεί ότι στη γλώσσαTaaτης οικογένειας Tuu (Βόρειες και Νότιες γλώσσες Khoisan), η οποία είναι η γλώσσα με τα περισσότερα φωνήματα του κόσμου, το 82% του λεξιλογίου της περιέχει έναν φθόγγο click, και το 70% ξεκινά με έναν!
Yπάρχουν 5 βασικοί τύποι click (με άφθονες παραλλαγές στον καθένα) που κατονομάζονται από τους Miller et al. (2009) ως εξής:
Ίσως το πιο ενδιαφέρον γεγονός σχετικά με τα ιδιόρυθμα και διαγλωσσικά σπάνια αυτά σύμφωνα είναι το ότι έγιναν αντικείμενο γλωσσικού δανεισμού! Συγκεκριμένα, η γλώσσα των Zulu δανείστηκε τον φθόγγο αυτό από την γλώσσα των Khoi (Khoisan ονομάζαμε τις γλώσσες πριν), κατά την περίοδο συνύπαρξης των δύο φυλών, πιθανόν πριν από 200-300 χρόνια, χωρίς κάτι τέτοιο να είναι επιβεβαιωμένο.
Εφόσον λοιπόν ήρθαν σε επαφή, δανείστηκαν κάποιες λέξεις οι οποίες περιείχαν τον φθόγγο αυτό, και επειδή ταίριαζε στο φωνολογικό τους σύστημα ο φθόγγος επεκτάθηκε και σε άλλες λέξεις, μέχρι που εντάχθηκε πλήρως στο φωνητικό-φωνολογικό τους σύστημα.
◈
Βιβλιογραφία
Ladefoged, Peter (1968). A phonetic study of West African languages: An auditory-instrumental survey(2nd ed.).ISBN0-521-06963-7.
Amanda Miller, Levi Namaseb, Khalil Iskarous. 2003. Tongue Body constriction differences in click types.
Amanda Miller, 2011. "The Representation of Clicks". In Oostendorp et al. eds., The Blackwell Companion to Phonology.
Traill, Anthony & Rainer Vossen. 1997. Sound change in the Khoisan languages: new data on click loss and click replacement. J African Languages and Linguistics 18:21–56.
Miller, Brugman, Sands, Namaseb, Exter & Collins (2009) Differences in airstream and posterior place of articulation among Nǀuu clicks, Journal of the International Phonetic Association 39, 129–161.
Το παρόν κείμενο είναι εμπνευσμένο από τη διάλεξη του καθηγητή Θ. Μαρκόπουλου, διδάκτορα Γλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας Πανεπιστημίου Πατρών.
◈
Philomαtheia 10 Απριλίου 2021
(χρόνος ανάγνωσης: 8 λεπτά)
Η ινδονησιακή γλώσσα (bahasa Indonesia [baˈhasa indoneˈsia]) είναι η επίσημη γλώσσα της Ινδονησίας. Είναι προτυποποιημένη μορφή της μαλαϊκής γλώσσας, μιας αυστρονησιακής γλώσσας η οποία χρησιμοποιείται ως lingua franca στο πολύγλωσσο ινδονησιακό αρχιπέλαγος για αιώνες. Η Ινδονησία είναι το τέταρτο πολυπληθέστερο κράτος στον κόσμο και καθώς η πλειονότητα του πληθυσμού της μιλά ινδονησιακά, η γλώσσα αυτή είναι μια από τις πιο ευρέως ομιλούμενες στον κόσμο.[3] Είναι η μητρική γλώσσα περίπου 43 εκατομμυρίων ανθρώπων και δεύτερη γλώσσα 155 εκατομμυρίων.[4]
Οι περισσότεροι Ινδονήσιοι, πέρα από την εθνική γλώσσα, μιλούν απταίστως κάποια από τις περισσότερες από 700 ιθαγενείς τοπικές γλώσσες, όπως η ιαβαϊκή, η σουνδανική και η μπαλινεζική, οι οποίες χρησιμοποιούνται στην τοπική κοινότητα.[5][6] Όμως, η επίσημη εκπαίδευση και σχεδόν όλα τα εθνικά μαζικά μέσα ενημέρωσης, η κυβέρνηση, η διοίκηση, τα δικαστήρια και άλλες μορφές επικοινωνίας διεξάγονται στα ινδονησιακά.[7]
Το ινδονησιακό όνομα της γλώσσας είναι bahasa Indonesia (κυριολεκτικά «γλώσσα της Ινδονησίας»)
Το Glottolog είναι βιβλιογραφική βάση δεδομένων για τις λιγότερο γνωστές γλώσσες του κόσμου. Διατηρείται στο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ για την Εξελικτική Ανθρωπολογία στη Λειψία της Γερμανίας. Στη βάση δεδομένων ταξινομούνται γλώσσες έγκυρων γλωσσικών οικογενειών και παρέχονται εκτενείς βιβλιογραφικές πληροφορίες, ιδίως για τις λιγότερο γνωστές γλώσσες.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Glottolog η θέση της γλώσσας σε σχέση με τις υπόλοιπες συγγενείς διαφαίνεται χαρακτηριστικά στο παρακάτω σχεδιάγραμμα:
Όπως φαίνεται από το σχεδιάγραμμα, η Ινδονησιακή γλώσσα ανήκει στις λεγόμενες Αυστρονησιακές ομάδες γλωσσών. Οι αυστρονησιακές γλώσσες είναι μια ομάδα γλωσσών, που κατάγεται από την Ταϊβάν και διασκορπίστηκε στην νοτιοανατολική θαλάσσια Ασία, στην Μαδαγασκάρη και στα νησιά του Ειρηνικού Ωκεανού, με λίγες από αυτές τις γλώσσες να βρίσκονται στην ηπειρωτική Ασία με 386 εκατομμύρια ομιλητές. Μαζί με την Ινδοευρωπαϊκή, την Νιγηροκονγκολεζική, Αφροασιατική και Ουραλική ομάδα γλωσσών, είναι στον ίδιο βαθμό ως καλά δομημένες ομάδες γλωσσών από την αρχαιότητα.
Ο Γερμανός ερευνητής Όττο Ντέμπβολφ ήταν o πρώτος, που εκτεταμένα ασχολήθηκε με την αυστρονησιακή ομάδα γλωσσών χρησιμοποιώντας την συγκριτική μέθοδο. Ένας άλλος Γερμανός, ο Βίλχελμ Σμιντ, επινόησε το όνομα «αυστρονησιακή» από τη γερμανική λέξη austronesisch, που προέρχεται από την λατινική λέξη auster (νότιος άνεμος) και την ελληνική λέξη «νήσος». Η ονομασία αυτή ταιριάζει με αυτήν την ομάδα γλωσσών, αφού οι περισσότερες γλώσσες βρίσκονται σε νησιά.
Μόνο λίγες γλώσσες όπως η Μαλάι και η Τσάμικ είναι γηγενείς στην ηπειρωτική Ασία. Πολλές αυστρονησιακές γλώσσες έχουν πολύ λίγους ομιλητές αλλά η πλειοψηφία τους έχουν εκατομμύρια ομιλητές όπως η γλώσσα Μαλάι που έχει 250 εκατομμύρια ομιλητές τοποθετώντας την ως 8η ομιλούμενη γλώσσα στον κόσμο. 20 και περισσότερες γλώσσες είναι επίσημες στις χώρες τους.
Ο Γ. Μπαμπινιώτης στο βιβλίο του συνοπτική ιστορία τής ελληνικής γλώσσας χρησιμοποιεί τον ευρύτερο όρο Μαλαισιο-Πολυνησιακές γλώσσες ή "Γλώσσες του Ειρηνικού", στις οποίες εντάσσονται οι γλώσσες της Ινδονησίας, της Μελανησίας, της Μικρονησίας και της Πολυνησίας.
Διαφορετικές πηγές μετράν τις γλώσσες διαφορετικά, όπως είδαμε, αλλά όποιος τρόπος και αν χρησιμοποιηθεί, η Αυστρονησιακή και η Νιγηροκονγκολεζική ομάδα γλωσσών είναι οι δύο μεγαλύτερες στον κόσμο, έχοντας η καθεμία το ένα πέμπτο των συνολικών γλωσσών στον κόσμο.
Αυτές αλλά και αμέτρητες ακόμα πληροφρίες αποδεικνύουν την βαβελική υπόσταση των γλωσσών, και επιβεβαιώνιουν για ακόμα μια φορά τον σύνθετο, πολυμερή, πολυδιάστατο, ακόμα και άστατο χαρακτήρα της. Η γλώσσα ποτέ δεν είναι «μία» και είναι σαφές ότι όροι σαν αυτόν είναι πρόκληση να οριοθετηθούν με ακρίβεια. Είναι άξιο εστιασμού ότι στο Ethnologue, την επίσημη ιστοσελίδα καταγραφής των ζωντανών γλωσσών, αναγράφονται ως ζωντανές πάνω από 7.000 γλώσσες. Γεργονότα σαν αυτό μας βάζουν υποψίες για πολλές μέχρι τώρα προκαταλήψεις περί ανωτερότητας και υπεροχής συγκεκριμένων γλωσσών, βλέποντας το απύθμενο βάθος τηςγλωσσικής πραγματικότητας.
↑Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin; Bank, Sebastian, επιμ. (2016). «{{{name}}}». Glottolog 2.7. Jena: Max Planck Institute for the Science of Human History.
↑James Neil Sneddon. The Indonesian Language: Its History and Role in Modern Society. UNSW Press, 2004. Page 14."
Το ιστολόγιο αποσκοπεί στη προβολή άρθρων όχι μόνο για την ενημέρωση και τον σχολιασμό επιστημονικών θεμάτων, αλλά και για τον προβληματισμό πάνω σε καίρια ζητήματα της ανθρώπινης υπόστασης και τη παροχή εναλλακτικών τρόπων σκέψης. Σκοπός είναι πάντα η εμβάθυνση και η εσωτερική αναζήτηση, όχι απαραίτητα η εύρεση μιας καθολικής απάντησης σε κάθε ζήτημα.