Άποψη έχει όποιος δεν έχει γνώση

[λόγ. < αρχ. ἄποψις `κοίταγμα΄ (δες και άποψη ²) (-σις > -ση) σημδ. γαλλ. point de vue & αγγλ. viewpoint]

[Λεξικό Τριανταφυλλίδη]

γνώση θηλυκό

1. το να γνωρίζει κάποιος κάτι

   Δεν είχα γνώση της κατάστασης.

2. οι πληροφορίες που αποκτά κάποιος και οι παραστάσεις που σχηματίζει για τον κόσμο και τα πράγματα μετά από την νοητική επεξεργασία των εμπειρικών δεδομένων

   Με τις μελέτες του απέκτησε πλούσιες γνώσεις.

3. (φιλοσοφία)
   1. το σύνολο των προτάσεων με τις οποίες περιγράφεται, κατανοείται κι ερμηνεύεται η πραγματικότητα
   2. η ουσία και τα αίτια ενός πράγματος ή γεγονότος
4. η σύνεση

   γερόντου γνώση

5. μνημονική καταγραφή εθίμων ή διαδικασιών

   Η χειρουργική απαιτεί γνώση κι εμπειρία.

[Βικιλεξικό]

γνώση η [γnósi] Ο31 : το αποτέλεσμα κάθε πνευματικής διαδικασίας για την κατανόηση της αντικειμενικής πραγματικότητας, είτε άμεσα με τις αισθήσεις είτε έμμεσα με την παρέμβαση του λογικού. 1. η γνώση ως μάθηση: H ~ των αγγλικών τού στάθηκε πολύ χρήσιμη. Έχει πολλές / λίγες / επαρκείς γνώσεις. Επιστημονικές / εμπειρικές / πρακτικές γνώσεις. Οι αρχαίοι είχαν μια προηγμένη τεχνολογική ~. Έχει βαθιά ~ της ανθρώπινης φύσης. Tο δέντρο της γνώσεως του καλού και του κακού, το δέντρο του Παραδείσου με τους απαγορευμένους καρπούς. (έκφρ.) λαμβάνω* ~. (λόγ.) εν γνώσει κάποιου, για κτ. που είναι γνωστό: Εν γνώσει μου πούλησε το σπίτι. ANT εν αγνοία κάποιου. είμαι εν γνώσει, έχω γνώση ενός πράγματος, το γνωρίζω. ΠAΡ ΦΡ κοντά στο νου κι η ~, για κτ. ευνόητο, ότι δηλαδή η κατανόηση είναι αποτέλεσμα γνώσης: Φυσικά πρέπει να διαβάσεις για να μάθεις, κοντά στο νου κι η ~. έχουνε ~ οι φύλακες, για δήλωση επαγρύπνησης. προς ~ και συμμόρφωση, για παραδειγματισμό, για να αποτραπεί η επανάληψη μιας μη επιθυμητής ενέργειας. 2. (λαϊκότρ., μόνο στον εν.) η σύνεση, η φρόνηση: Είναι άνθρωπος με ~. ΦΡ βάζω ~, συνετίζομαι: Γέρασε αλλά ~ δεν έβαλε. ΠAΡ Στερνή μου ~ να σ΄ είχα πρώτα, για εκείνους που συνετίζονται, όταν πια είναι αργά. Σαρανταπέντε Γιάννηδες* ενός κοκόρου ~.

[1: λόγ. < αρχ. γνῶ(σις) -ση· 2: μσν. γνώση < αρχ. γνῶ(σις) -ση]

[Λεξικό Τριανταφυλλίδη]

❊❊❊

όλες οι απόψεις είναι σωστές

❊❊❊

Το να έχεις άποψη δεν είναι κακό, αλλά ταυτόχρονα δεν είναι κάτι σπουδαίο. Όλοι μπορούν να έχουν μία άποψη, διότι όλοι μπορούν να δούν, ακούσουν ή να αγγίξουν κάτι. Η προσωπική γνώμη πάνω σε ένα συμβάν είναι απλά μια γνώμη, δεν είναι η αντικειμενική αλήθεια αυτού του συμβάντος. Οτιδήποτε δεν σχετίζεται με την αντικειμενική αλήθεια μιας κατάστασης είναι απλώς τροφή για σκέψη και αντικείμενο συζήτησης, είναι ένα βήμα πιο κάτω, το οποίο αν ξεπεραστεί, ο έχων άποψη θα είναι ένα βήμα πιο κοντά στην αλήθεια. 

Από το Pixabay

Δεν γίνεται η άποψη να εξισώνεται με την γνώση. Δεν μπορεί δηλαδή ο έχων άποψη να τη θεωρεί την μία και μοναδική αλήθεια. Με αυτή τη λογική, υπάρχουν τόσες αλήθειες όσοι υπάρχουν άνθρωποι. Άρα ποιού ανθρώπου η άποψη είναι η αληθινή;

Οι απόψεις πρέπει να γίνονται σεβαστές σε κάθε συνθήκη, με την προϋπόθεση ότι ο έχων άποψη είναι διατεθειμένος να την αναιρέσει, αν ο συνομιλητής του γνωρίζει πραγματικά για το αντικείμενο συζήτησης, ή έστω αν γνωρίζει κάτι παραπάνω. Όταν έχεις άποψη και εμμένεις σε αυτή, διαγράφεσαι από την εξίσωση της κάθε συζήτησης και αυτοαναιρείσαι.

Διαφορές «γνώσης» και «άποψης»

Άλλωστε η γνώση δεν είναι κάτι που είδες, άκουσες, διάβασες και πίστεψες (γιατί μέχρι εκεί πήγε το μυαλό σου). Γνώση είναι κάτι που δημιούργησες με λογική συνεπαγωγή (όχι κάτι που σου φαίνεται αληθινό). Είναι το άθροισμα όλων των απόψεων πάνω σε ένα ζήτημα, κριτική της κάθε μίας, διαγραφή των αναληθών, κριτική των εναπομείναντων και εφαρμογή λογικών κανόνων (ανήκουν στον κλάδο της Λογικής στην επιστήμη της Φιλοσοφίας).

Όλα αυτά δεν μπορούν να συμβούν αν δεν υπάρχει επαρκές υπόβαθρο πάνω στο εκάστοτε αντικείμενο. Και το υπόβαθρο δεν έρχεται με ένα διαπιστευτήριο, και σίγουρα δεν περιορίζεται μόνο στους 4 τοίχους ενός πανεπιστημιακού αμφιθεάτρου. Η γνώση προκείπτει από την χρόνια εμπειρία και τριβή με το εκάστοτε αντικείμενο (δεν ξύπνησες μια μέρα, διάβασες 30 συνταγές, είδες 50 βίντεο συνταγών στο youtube και έγινες μάγειρας, και έχεις και άποψη, συμβουλή, ή ακόμα και γνώση πάνω στη μαγειρική - κούνια που σε κούναγε).

Υποστηρικτές του ιστολογίου | Πάτρα Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους επιχειρηματίες πατήστε εδώ

Χρησιμότητα της «άποψης»

Ο λόγος που είναι παιδαγωγικά απαραίτητο να ωθούμε τα παιδιά από τις πολύ μικρές ηλικίες να έχουν άποψη και να την εκφράζουν (πέρα από την αυτοπεποίθηση που καλλιεργούν τοιουτοτρόπως), δεν είναι γιατί η άποψη είναι ο σκοπός της ζωής και άπαξ την αποκτήσουμε έχουμε ολοκληρώσει το χρέος μας.

Ο λόγος που είναι σημαντικό να έχουμε άποψη και να την εκφράζουμε, είναι γιατί μόνο έτσι δημιουργείται το κατάλληλο περιβάλλον στο οποίο, μέσω συζήτησης και ανοιχτού μυαλού, μπορεί να μάθουμε κάτι. Κάποιος μπορεί να βρεθεί ανά πάσα στιγμή ο οποίος να γνωρίζει κάτι, το οποίο μπορεί να μας μεταλαμπαδεύσει. Ανά πάσα στιγμή μπορεί κάποιος να μας διορθώσει, να μας μεταδώσει μια γνώση που ίσως μας έπαιρνε χρόνια να ανακαλύψουμε μόνοι μας, αν την ανακαλύπταμε ποτέ.

Τί όμως είναι «η αλήθεια»;

Και βέβαια το ερώτημα είναι: πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι κάτι είναι αντικειμενικά αληθές (γνώση) και δεν βρισκόμαστε σε αληθοφανή πλάνη λόγω άλλων συνθηκών; Αυτό το ερώτημα δεν έχει απαντηθεί από αρχαιοτάτων χρόνων. Σίγουρα πολλοί ισχυρίζονται ότι έχουν την μία και μοναδική γνώση. Το θέμα είναι: θα τους πιστέψεις χωρίς δεύτερη σκέψη; Πώς γίνεται να υποστηρίζονται συνεχώς τόσα πολλά και τόσο διαφορετικά πράγματα πάνω σε ένα ζήτημα, με τους υποστηρικτές να αυτοαποκαλούνται γνώστες; Ποιός λέει αλήθεια και ποιόν θα ακολουθήσεις;

Κανέναν δεν θα ακολουθήσεις. Θα προσπαθήσεις να μάθεις μόνος σου. Αν για κάποιο λόγο δεν μπορείς, δεν έχεις τα απαραίτητα εργαλεία ή προσβάσεις για να αποκτήσεις πραγματική γνώση, μπορείς να κάνεις ένα βήμα πίσω και να αποδεχτείς την άγνοιά σου. Δεν είναι κακό να μην γνωρίζεις. Κακό, έως και επικίνδυνο, είναι να μην γνωρίζεις και να παριστάνεις ότι γνωρίζεις γιατί δεν μπορείς να αποδεχτείς την άγνοιά σου. 

Τί μπορείς να κάνεις εσύ;

Αν σε ρωτήσουν ποτέ “τί πιστεύεις για αυτό το ζήτημα;” και πεις “δεν έχω τα απαραίτητα στοιχεία για να γνωρίζω” έχεις λύσει ένα μικρό αλλά εξαιρετικά σημαντικό μέρος του προβλήματος (και σου αξίζουν συγχαρητήρια). Αν όλοι οι άνθρωποι παραδέχονταν την μερική ή ολική άγνοιά τους και δεν προσπαθούσαν να στηρίξουν κάτι απλά για να φαίνεται ότι κάτι γνωρίζουν, ο κόσμος θα ήταν καλύτερος. 

Επομένως

1. Δεν είναι κακό να έχεις άποψη, αλλά δεν είναι αρκετό.

2. ΌΛΟΙ μπορούν να έχουν άποψη -και οι σχετικοί και οι άσχετοι- κάτι που από μόνο του κάνει τις απόψεις επισφαλείς.

3. Όσο περισσότερο ισχυρίζεσαι ότι γνωρίζεις, τόσο αποδεικνύεις ότι δεν γνωρίζεις. Όσοι γνωρίζουν σιωπούν, και αποκαλύπτουν στη γνώση μόνο σε όσους είναι έτοιμοι να αλλάξουν, σε όσους αγαπούν την αλήθεια και έχουν απεκδυθεί τον εγωισμό και την φιλαυτία.

4. Πρέπει να έχουμε άποψη, μόνο εφόσον είμαστε διατεθειμένοι να την αναθεωρούμε με κάθε νέο στοιχείο που μαθαίνουμε, αφού πρώτα το κρίνουμε απαλλαγμένοι από προκαταλήψεις, πρόσωπα, κινήματα, πλευρές κ.ο.κ.

5. Η γνώση απαιτεί την ανάληψη ευθύνης: έχεις γνώση για κάτι μόνο αν αναλαμβάνεις την ευθύνη για αυτό (λαϊκώς, μόνο όταν βάζεις το χέρι σου στη φωτιά -ή και το πόδι σου, ή και να μπεις ολόκληρος).

6. Δεν είναι κακό να παραδέχεσαι ότι βρίσκεσαι σε άγνοια (δηλαδή να αποδεικνύεις ότι είσαι άνθρωπος).

7. Η ζωή δεν είναι ούτε παιχνίδι, ούτε πόλεμος, ούτε εκλογές. Δεν χρειάζεται να παίρνεις το μέρος κανενός, ούτε να τον στηρίζεις λες και θες να είσαι με την “ομάδα που κέρδισε”.

8. Η συλλογικότητα είναι υπερεκτιμημένη. Μπορεί ο καθένας μας να κάθεται στην άγνοιά του και να μην ενοχλεί ούτε ενοχλείται από κανέναν. Αν θέλει μπορεί να προσπαθεί να φτάσει στην γνώση, και αν δεν θέλει μπορεί να μείνει στην άγνοιά του. Κανένα πρόβλημα, αρκεί να μην συμπαρασύρει κανέναν.

9. Μην παίρνεις κανέναν με το μέρος σου. Αυτό που θεωρείς γνώση και υποστηρίζεις τόσο ένθερμα, μπορεί να αποδομηθεί ανά πάσα στιγμή. Είναι άδικο να πάρεις στον λαιμό σου οτιδήποτε και οποιονδήποτε. Πράξε για τον εαυτό σου και για κανέναν άλλο. Ο καθένας έχει την ευθύνη για τον εαυτό του, ποιός είσαι εσύ που θα του επιβάλλεις την γνώση σου, είτε είναι πλάνη είτε είναι αληθινή;

10. Όταν όλοι έχουν μια άποψη, είναι καλά με αυτό, και στο τέλος της συζήτησης όλοι εξακολουθούν να νομίζουν πως έχουν δίκιο και είναι χαρούμενοι, δημοκρατικοί κι ευτυχισμένοι, αυτό είναι η αποσάθρωση. Αν μετά από κάθε συζήτηση δεν έχει γεννηθεί σε όλους κάποιος προβληματισμός πάνω στην ακεραιότητα της άποψής τους, η συζήτηση ήταν μάταιη, άσκοπη και ανόητη.

Υποστηρικτές του ιστολογίου | Πάτρα Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους επιχειρηματίες πατήστε εδώ

Μιαν αλήθεια

Εγωισμός, προκατάληψη, προπαγάνδα, δυστοπία, διχόνοια, ματαιοδοξία, σκοπιμότητα, ανευθυνότητα, μοιρολατρεία,  ολοκληρωτισμός, κομπορρημοσύνη, είναι μερικά από αυτά που καταπίνεις αμάσητα με λίγα ξεροκόμματα ελευθερίας και ελπίδας. Όλα αυτά επειδή σου δόθηκε ένα βήμα που είχες τόση ανάγκη να ανέβεις. 

Αν ενοχλήθηκες με κάτι απ' όλα αυτά, είσαι μέρος του προβλήματος. 
Αν όχι, ο κόσμος βασίζεται πάνω σου.

❊❊❊

Χρήσιμα άρθρα:

5 εχθροί της ευτυχίας & ο κοινός παρονομαστής
Απαγορεύεται να ελπίζεις, επιβάλλεται να γνωρίζεις
Η αρχή της ανυπαρξίας

Υποστηρικτές του ιστολογίου | Πάτρα Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους επιχειρηματίες πατήστε εδώ

Philomαtheia 16 Αυγούστου 2021