«Όσο πιο πολύ βοηθάς κάποιον, τόσο πιο πιθανό είναι να τον βρεις απέναντί σου». Το παρόν απευθύνεται στον ευεργέτη.
(χρόνος ανάγνωσης: 5 λεπτά)
❃❃❃
Όλοι και όλες έχουμε στο μυαλό μας, λίγο πολύ, μια εμπειρία αχαριστίας. Ίσως έχουμε οι ίδιοι και ίδιες υπάρξει αχάριστοι και αχάριστες, ή απλώς δεν λάβαμε την ευγνωμοσύνη που πιστεύαμε ότι αξίζαμε. Το να μην αναγνωρίζει κάποιος την προσφορά μας δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό: κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να θεωρεί ορθές ή αξιέπαινες οποιεσδήποτε θυσίες μας, αφενός γιατί δεν είναι υποχρεωμένος να διαθέτει το ψυχικό μεγαλείο που απαιτείται για να νιώσει ευγνώμων, και αφετέρου γιατί η προσφορά είναι ευθύνη αυτού που προσφέρει, ποτέ του αποδέκτη.
Ιδιαίτερη και άξια λόγου περίπτωση είναι εκείνη του ευεργετηθέντος αχάριστου φίλου. Μια ειδική κατηγορία αχαριστίας που έχει ως βάση την ικανότητα του ενός, και την αδυναμία του άλλου. Ο αχάριστος φίλος έχει τη δύναμη και τη πρόσβαση να κάνει το μεγαλύτερο κακό. Το χειρότερο; Το επιδιώκει.
Υπάρχουν άνθρωποι που τρέφονται από τους άλλους. Προσέχουν πολύ με ποιους θα συνευρίσκονται ανά πάσα στιγμή, είναι μανιακοί με το να ανήκουν σε μια παρέα (της οποίας τα μέλη έχουν οι ίδιοι εγκρίνει έπειτα από εξονυχιστικό έλεγχο και κανένα μέλος της δεν δικαιούται να ξεφύγει από αυτή - σε αυτή τη περίπτωση καταδικάζεται ως προδότης) και κάνουν ό, τι μπορούν για να απομυζήσουν τα επιτεύγματα και το φως τους ανά πάσα στιγμή. Προσοχή! Ποτέ κανείς τους δεν θα παραδεχτεί ότι επωφελείται από τους φίλους του. Το αντίθετο: προσπαθούν να προωθούν μια εικόνα ανεξαρτησίας, ενώ στην πραγματικότητα το σύνολο των διαπροσωπικών τους (επιτυχημένων ή αποτυχημένων) σχέσεων εξαρτάται αποκλειστικά από την παρέα τους.
Συνήθως έχουν συγκεκριμένο στόχο: ένα άτομο αρκετά αγαθό που θα πιστέψει ότι μπορεί να δημιουργήσει μια πραγματική αμφίδρομη σχέση, ένα άτομο γεμάτο πίστη και αυτοπεποίθηση. Ένα άτομο πιο ικανό, πιο πετυχημένο (συνήθως και πιο ευπαρουσίαστο) το οποίο όμως έχει τα ανάλογα ψυχικά χαρίσματα, αυτά της προσφοράς και της ανιδιοτέλειας (η ανιδιοτέλεια είναι η τροφή του αχάριστου). Θα προσδεθεί σαν βδέλλα πάνω του, θα γίνει ο καλύτερός του φίλος προκειμένου να νιώθει την ασφάλεια του ανήκειν σε κάποιον που μπορεί να κινεί τα καθημερινά νήματα, χωρίς όμως να φαίνεται, γιατί είναι αρκετά αφελής ώστε να καταλάβει ότι τον χρησιμοποιούν!
Ο αχάριστος θα τρέφεται κάθε δευτερόλεπτο της ύπαρξής του από το μεγαλείο που εκπέμπει μια καθαρή και χωρίς δόλο ψυχή, θα αρπάζει ευκαιρίες, θα εκμεταλλεύεται καταστάσεις και όταν δεν μπορεί, θα φθονεί. Σε μισεί τόσο όσο σε χρειάζεται.
Και αν τυχόν εσύ, ο ευεργέτης, αντιληφθείς κάτι από όλα αυτά και θελήσεις να του μιλήσεις, στο πυρ το εξώτερον!
Και αν απλώς αποχωρήσεις (απαραίτητη διαδικασία της εξέλιξης ενός υγιούς εγκεφάλου) ο ετερόφωτος ευεργετηθείς αχάριστος είναι τόσο χαμένος, τόσο εξοργισμένος που έχασε την πηγή του φωτός του, που θα κάνει ό, τι είναι ανθρωπίνως δυνατόν για να σε μειώσει, ακόμα κι αν δεν μιλάτε πια.
Θα παρακολουθεί σιωπηρά την πορεία σου, θα μελετά από απόσταση αναπνοής τα βήματά σου, αν μπορεί θα αντιγράψει ακόμα και ένα μικρό γραμματάκι του ονόματός σου προκειμένου να φανείς λιγότερο πρωτότυπος, λιγότερο μοναδικός.
‟Ο ευεργετημένος αχάριστος θα βρει τον τρόπο να επωφελείται από σένα ακόμα και αν σας χωρίζουν χιλιόμετρα!
Και προφανώς δεν θα παραδεχτεί ποτέ αυτή τη συμπεριφορά (μετα βίας πείθει, καμιά φορά, τον εαυτό του). Θα βρωμίσει το όνομά σου σε κάθε ευκαιρία, θα αποκαλύψει τα τρωτά σου σημεία και μυστικά, θα κάνει ό, τι μπορεί για να σε κάνει να φανείς αναξιόπιστος ακόμα και σε όσους σε ήξεραν. Η πρώην φιλία σας είναι τρανταχτό επιχείρημα της υποτιθέμενης αξιοπιστίας των λεγομένων του.
Συχνά θα κάνει εσένα να φανείς αχάριστος, ενώ εκείνον θύμα. Θα χρησιμοποιήσει την αποχώρησή σου ως επιχείρημα της ιστορίας που θα δημιουργήσει μέσα από τα τόσα στοιχεία που έχει συλλέξει για σένα, η οποία αναπόφευκτα θα μοιάζει αληθής.
Ο ευεργετημένος αχάριστος σε φθονεί γιατί σε χρειάζεται αλλά σε μισεί γιατί τον κατάλαβες. Μην θυμώνεις λοιπόν, μην εκνευρίζεσαι και μην τον κακολογείς. Δείξε του την κατανόηση που είχε πάντα ανάγκη. Αν είχε την επιλογή να είναι σαν εσένα, θα ήταν. Αφού δεν μπορεί, συμπόνεσέ τον και μην τον αδικείς.
Φαντάσου πόσο τεράστιο πλήγμα είναι σε έναν υπέρμετρο και εύθραυστο εγωισμό, η συνειδητοποίηση ότι ποτέ δεν έκανε τίποτα μόνος του, ότι πάντα βρισκόταν στη σκιά κάποιου, ότι πάντα προσπαθούσε κάποιον να προσπεράσει και κάτι να αποδείξει, ότι ποτέ δεν ασχολήθηκε με τον εαυτό του αλλά μόνο με το τι θα πει ο κόσμος για αυτόν (και για σένα). Φαντάσου πόσο μακρύ είναι το ταξίδι της αυτοβελτίωσης, της πνευματικής, ηθικής και ψυχικής προόδου. Όχι μόνο μην τον κάνεις εχθρό, αλλά αν αντέχεις και δοθεί η ευκαιρία, βοήθησέ τον.
Δεν θα το εκτιμήσει (και μάλλον θα σε μισήσει περισσότερο) αλλά τουλάχιστον θα έχεις προσπαθήσει να σώσεις τα επόμενα θύματά του.
Philomαtheia 02 Απριλίου 2022
Για όλους τους εφήβους και όλες τις έφηβες που χρειάζονται ένα φίλο, μια αδερφή, έναν γονιό ή απλά κάποιον να τους χτυπήσει απαλά στην πλάτη και να τους πει “όλα θα πάνε καλά”.
Συμβουλές, facts και χαστούκια συνειδητοποίησης που όλοι και όλες οι ενήλικοι/ες
ευχόμασταν να μας είχαν πει νωρίτερα.
(χρόνος ανάγνωσης: 7 λεπτά)
❃❃❃
Α. Συμβουλές 1. Μην στείλεις αυτή τη φωτογραφία
Το «αποκλείεται να συμβεί σε εμένα, χιλιάδες άτομα το κάνουν» δεν ίσχυε ποτέ. Μην στείλεις την φωτογραφία που σου ζητά κάποιος/α στο ίντερνετ, ειδικά αν τον/την γνώρισες μέσω αυτού. Ειδικά την γυμνή φωτογραφία που σκέφτεσαι ότι δεν πειράζει να στείλεις γιατί δεν φαίνεται το πρόσωπό σου ή γιατί «τον/την ξέρεις, δεν θα έκανε ποτέ κάτι που θα σε έκανε να νιώσεις άβολα». Πειράζει. Γενικά με τις φωτογραφίες, μην. Θα συμβεί και σε σένα, αργά ή γρήγορα, αγόρι ή κορίτσι. Μην νομίζεις ότι το διαδικτυακό «δεν μετράει».
Χώρισες; Η παρέα σου σε παράτησε; Ο καλύτερός σου φίλος ή η καλύτερή σου φίλη σε αντικατέστησε; Πονάει αλλά πρέπει να το αποδεχτείς. Δεν έχεις εσύ κάποιο πρόβλημα, ούτε αυτοί ήταν υποχρεωμένοι να είναι μαζί σου για πάντα. Η απόρριψη είναι επιλογή, και πρέπει να σέβεσαι τις επιλογές των ανθρώπων, γιατί έχουν ακριβώς τα ίδια δικαιώματα με εσένα στην αυτοδιάθεση (=στο να κάνουν με τον εαυτό τους ό, τι θέλουν, χωρίς να επηρεάζονται από τα πρέπει των άλλων). Μάθε να ζεις με την απόρριψη γιατί θα την αντιμετωπίζεις σε όλη σου τη ζωή, όσο πετυχημένος/η, έξυπνος/η ή ευπαρουσίαστος/η κι αν είσαι. Δεν αρέσουμε σε όλους και όλες, και ειλικρινά αυτό είναι το πιο φυσιολογικό πράγμα του κόσμου.
3. Μην αποφασίζεις με άξονα τους φίλους και τις φίλες σου
Καλά τα φιλαράκια στα σχολικά χρόνια, αξέχαστε στιγμές, γέλια και κλάματα, όμως η ζωή είναι πολλά περισσότερα από τα 4-5 χρόνια εφηβείας. Είσαι υποχρεωμένος/η να το δεις, και να πράττεις με βάση το καλό για σένα, και όχι αυτό που δεν θα «ξεβολέψει» το παρεάκι σου (που, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα έχεις σε λίγα χρόνια από τώρα). Από όλους αυτούς τους φίλους και τις φίλες που φοβάσαι μην απογοητεύσεις με τις επιλογές σου, είναι ζήτημα αν θα μείνει ένας ή μία Αυτή τη στιγμή εσύ είσαι το πιο σημαντικό άτομο στη ζωή σου, αυτό που πρέπει να προστατεύσεις και να βελτιώσεις πάση θυσία.
4. Αποταμίευσε
Αν σου περισσεύουν 0,20€ απ' το κολατσιό στο σχολείο, μην πάρεις 2 τσίχλες. Άστα στην άκρη, και στο τέλος του μήνα θα μπορέσεις να αγοράσεις τα hands free που (για άλλη μια φορά) έχασες. 😝 Η αποταμίευση είναι ο μόνος τρόπος να μην σου λείψει ποτέ τίποτα, είτε έχεις λίγα είτε πολλά χρήματα. Μην είσαι σπάταλος/η, μην πετάς πράγματα επειδή τα βαρέθηκες. Κάθε υλικό έχει αξία. Μην κάνεις αυθόρμητες αγορές και αγορές υπό πίεση. Τα λεφτά είναι το χειρότερο πράγμα του κόσμου ανά τους αιώνες, κάνε ό, τι μπορείς για να μην σε δεσμεύουν, να νιώθεις ελεύθερος είτε έχεις πολλά, είτε λίγα. Να είσαι ολιγαρκής και αυτάρκης και δε θα σου λείψει ποτέ τίποτα.
5. Διάβασε
Διάβασε για το σχολείο, για το φροντιστήριο, για τα αθλητικά, για τα κουτσομπολιά, διάβασε βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες, διάβασε τις ετικέτες των σαμπουάν και της σοκολάτας που θα φας, και γενικά ό, τι έχει γράμματα διάβασέ το. Η πληροφορία είναι το πιο σημαντικό πράγμα, αρκεί να την έχεις, και, όταν χρειαστεί, να την αξιοποιήσεις. Διαβάζοντας, επίσης, ενεργοποιείς κατά τέτοιον τρόπο τον εγκέφαλό σου, που κυριολεκτικά γίνεσαι πιο έξυπνος/έξυπνη! (όχι, δεν θα σου βάλω πηγή γιατί δεν θα την διαβάσεις, να ψάξεις μόνος σου όπως πρέπει να κάνεις με το καθετί δεν σου αποδεικνύεται).
6. Πέτα το smartphone
Μια ώρα πριν κοιμηθείς και μια ώρα αφού ξυπνήσεις απαγορεύεται να χρησιμοποιείς το κινητό (όχι μόνο γιατί θα χρειάζεσαι γυαλιά απ' τα 22 σου). Το scrolling στα social είναι καταθλιπτικό, ανούσιο, εθιστικό, κακουργηματικό για τον εγκέφαλο και τον ψυχισμό (αν δεν με πιστεύεις δοκίμασε και μόνος ή μόνη σου σου). Δες το βίντεο από Καθημερινή Φυσικήτώρα! (μετά από αυτό το άρθρο προφανώς). Δεν χρειάζεσαι τα social για να επικοινωνείς (πληρώνεις που πληρώνεις για data, μπορείς να πληρώνεις για χρόνο ομιλίας και sms). Αν έχεις την τύχη να έχεις πρόσβαση σε PC, laptop ή tablet, πέτα τελείως το smartphone! Υπάρχουν αξιολάτρευτα κινητά με κουμπάκια, που έχουν και φιδάκι! 😆 (Διάβασε εδώ το νούμερο 5).
7. Μην θεωρείς τίποτα δεδομένο
❃❃❃
Β. Facts
1. Οι βαθμοί του σχολείου ΔΕΝ καθορίζουν την επιτυχία στα επαγγελματικά
Ακόμα και στο Harvard να θες να δουλέψεις, μπορείς να το κάνεις χωρίς να έχεις 20/20 μέσο όρο στο λύκειο. Οι καλοί βαθμοί επί του παρόντος εξασφαλίζουν απλά την εισαγωγή σου σε κάποιο ελληνικό πανεπιστήμιο, όχι την επιτυχία σου σε αυτό, στο αντικείμενό του, στο επάγγελμα που θα ακολουθήσεις και την ευτυχία που θα αναζητάς μέσω αυτού. Οι καλοί βαθμοί είναι απλά ένα μέσο με το οποίο μπορείς να φτάσεις σε συγκεκριμένους προορισμούς. Όταν τα ενδιαφέροντά σου δεν έχουν σχέση με τους προορισμούς αυτούς, γιατί να σε ενδιαφέρει η βαθμολογία στο σχολείο; Καλοί βαθμοί δεν συνεπάγονται επιτυχία, και κακοί βαθμοί δεν συνεπάγονται αποτυχία: μπορείς να κάνεις οτιδήποτε θελήσεις, αρκεί να καλλιεργείς τα απαραίτητα προσόντα.
2. Κανείς δεν ασχολείται με τη μύτη σου
Ναι, η μύτη μεγαλώνει απότομα στην εφηβεία και ναι, όλο και κάποιος θα το παρατηρήσει. Και; Σε λίγα χρόνια που θα ολοκληρωθεί η ανάπτυξή σου θα υπάρξει και πάλι συμμετρία στο πρόσωπό σου. Κανείς δεν γεννιέται με χαρακτηριστικό που δεν του ταιριάζει, γιατί, για να μην σου ταιριάζει, σημαίνει ότι το συγκρίνει με κάτι άλλο που «θα έπρεπε» να είναι. Όμως μόνο εσύ είσαι εσύ, οπότε όπως κι αν είσαι εξωτερικά, είσαι σωστός και σωστή! Μόνο στη σύγκριση με κάτι άλλο έχουμε λάθη στην εμφάνισή μας. Γενικά μην ασχολείσαι τόσο με την εμφάνισή σου. Όπως αναφέρει και η Κωνσταντίνα Αδαμάκη σε σχετικά της βίντεο, «κανείς δεν ασχολείται μαζί σου τόσο όσο εσύ».
3. Το να είσαι nerd είναι cool
Το να διαβάζεις πολύ, να γράφεις άριστα συνέχεια, να σε ενδιαφέρει η γνώμη των καθηγητών σου και να είσαι συνέχεια πρώτος δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό. Προφανώς το μέτρο και η ισορροπία είναι το κλειδί, και προφανώς αυτή η συμπεριφορά πρέπει να πηγάζει από την ψυχή σου (και όχι από τους γονείς σου). Η πρωτιά δεν είναι κακή, ούτε η αριστεία. Αρκεί να συνοδεύεται από αρετή και όχι από αλαζονεία. Δεν κοροϊδεύουν όλοι τα «φυτά» της τάξης, κάποιοι τα θαυμάζουν και τα έχουν ως πρότυπο. Αν σου αρέσει το διάβασμα και το σχολείο, το να είσαι αυτό το πρότυπο είναι κατι το αξιέπαινο.
4. Η διατροφή επηρεάζει την ψυχική υγεία (δεν έχεις κατάθλιψη)
Ο οργανισμός είναι ένα εργαστήριο χημείας. Εσύ είσαι ο/η επιστήμονας/ισσα που ανακατεύει διάφορα υλικά, τα τρόφιμα. Τα τρόφιμα είναι τα χημικά συστατικά (κυριολεκτικά, όχι μεταφορικά), που όταν ανακατεύονται δημιουργούν άφθονες χημικές αντιδράσεις. Οι χημικές αντιδράσεις έχουν διάφορα αποτελέσματα στον οργανισμό, όπως είναι η καύση, η εφίδρωση, η ανάπτυξη, ακόμα και η τροφική δηληληρίαση (όταν κάποιο τρόφιμο-χημικό είναι επιβλαβες για τον οργανισμό). Η διάθεση ανήκει σε όλη αυτή τη διεργασία (δεν σχετίζεται με κάτι αόρατο, άπιαστο και άυλο, αλλά με συγκεκριμένες χημικές ουσίες του σώματος). Η πίτσα, το πιτόγυρο, η κρέπα, τα chips, τα συσκευασμένα τρόφιμα, η ζάχαρη, τα συντηρητικά, όταν καταναλώνονται συχνά, δημιουργούν ή ενισχύουν την κατάθλιψη, ακριβώς γιατί πυροδοτούν συγκεκριμένες χημικές αντιδράσεις.
❃❃❃
Γ. Χαστούκια συνειδητοποίησης
1. Η οικογένειά σου είναι αυτή που φτιάχνεις
Μη ντρέπεσαι για τους γονείς σου, μην εύχεσαι να ήταν διαφορετικοί, μην λυπάσαι που δεν έζησες τα παιδικά χρόνια που ονειρευόσουν και μην κρίνεις την οικογένειά σου, γιατί η οικογένειά σου είναι αυτή που εσύ θα φτιάξεις με τον άνθρωπο που εσύ θα επιλέξεις. Θα ορίσεις τους δικούς σου κανόνες (είτε θες είτε δεν θες να μιμηθείς το πρότυπο των γονιών σου) και αυτή θα είναι η ομάδα σου, η δύναμή σου. Από αυτούς θα εξαρτάσαι και αυτοί θα εξαρτώνται από σένα. Η καταγωγή είναι σημαντική, ακόμα και αν είναι η χειρότερη. Η οικογένεια που ζείς τώρα είναι η οικογένεια των γονιών σου, αυτή που εκείνοι έφτιαξαν με τον τρόπο που ήθελαν. Και όταν θελήσεις να κάνεις κάτι δικό σου, μια δική σου οικογένεια, θα την ορίσεις όπως ακριβώς θες εσύ. Δεν δεσμεύεσαι από την οικογένεια από την οποία κατάγεσαι. Η οικογένεια μας μεγαλώνει με τα απαραίτητα εφόδια για να μπορέσουμε να φύγουμε, όχι για να μας κρατήσει ψυχικά και νοητικά φυλακισμένους για πάντα.
2. Δεν φταίει κανείς άλλος/καμία άλλη πέρα από σένα
Υπάρχει η τύχη, αλλά δεν φταίει αυτή για τίποτα. Σε απογοήτευσαν, αλλά έφταιγε το ότι εσύ περίμενες πράγματα από εκείνους/ες (και αυτοί/ές είχαν δικαίωμα να μην ικανοποιήσουν τις προσδοκίες σου). Η μοίρα δεν προϋπάρχει, αλλά δημιουργείται την ώρα που την πράττεις. Οι αντιδράσεις και η οπτική σου είναι αυτές που καθορίζουν πόσο σε επηρεάζει κάθε δυσάρεστη κατάσταση στη ζωή σου. Ο τρόπος που αντιμετωπίζεις τη ζωή. Όταν νομίζεις ότι όλα γίνονται για σένα, φταις για καθε δευτερόλεπτο δυστυχίας σου. Η ευτυχία είναι επιλογή. Όταν δεν την επιλέγεις, φταις. Θα σου πάρει χρόνια να το αντιληφθείς και να το πράξεις, αλλά κάποιος/α έπρεπε να στο πει. 💗
3. Δεν είναι όλοι και όλες φίλοι και φίλες σου
Μεγαλώνοντας όλο και περισσότεροι θα σε αντιπαθούν και όλο και λιγότεροι θα σε συμπαθούν. Είναι απαισιοδοξο αλλά δεν είναι απλά μια άποψη, είναι κάτι που παρατηρείται. Ειδικά δε αν είσαι ευτυχισμένος και επιτυχημένος (κατά τα μέτρα σου). Η λύση δεν είναι να μην εμπιστεύεσαι κανέναν, απλά να έχεις υπόψη ότι όλοι όσοι σε περιτριγυρίζουν δεν θέλουν απαραίτητα το δικό σου καλό.
4. «Υγεία» και «ασθένεια» δεν είναι αυτό που νομίζεις
Αμφισβήτησε, ερεύνα, διερωτήσου, προσπάθησε να δώσεις δικές σου απαντήσεις. Μην υιοθετείς τις γνώμες των άλλων, ή τις γνώμες που ακούς συχνά. Εμπιστεύσου τη δύναμη της γνώσης και της λογικής. Εμπιστεύσου τον εαυτό σου. Άκου τι έχει να σου πει. Διάβασε. Θέλε να είσαι υγιής, μάθε πώς να είσαι. Οι απαντήσεις βρίσκονται κυριολεκτικά στο χέρι σου (αν είναι να μην πετάξεις το smartphone, αξιοποίησέ το σωστά). Μάθε να σου αρέσει να είσαι υγιής, όχι να ακολουθείς μόδες για μια δήθεν υγεία που το μόνο που θα καταφέρει είναι να φέρει λεφτά σε κάποιου/ας τη τσέπη (οποιαδήποτε ομοιότητα με την σύγχρονη πραγματικότητα είναι συμπτωματική και χωρίς αυτή να επιδιώκεται).
Computer addiction | Από τον δημιουργόAlexas_Fotosτου Pixabay
Να είσαι καλά, να προσέχεις τον εαυτό σου, να μείνεις μακριά από όλους τους εθισμούς και να προσπαθείς να γίνεσαι κάθε μέρα και καλύτερος/η. Μείνε καθαρός/ή και υγιής, μέσα και έξω. Όλος ο κόσμος στηρίζεται πάνω σου. Είσαι το μέλλον του.
❃❃❃
Philomαtheia 26 Δεκεμβρίου 2021
Έν απ’ τα μεγαλύτερα φιλοσοφικά ερωτήματα, ο πλέον δυσεπίλυτος προβληματισμός, το μοναδικό ζητούμενο της ανθρωπότητας εδώ και χιλιετίες: πώς να γίνω ευτυχισμένος;
(χρόνος ανάγνωσης: 4 λεπτά)
❃❃❃
«Τί είναι η ευτυχία; Πώς μπορώ να φτάσω εκεί; Γιατί δεν έχω φτάσει ακόμα, ενώ προσπαθώ τόσο πολύ;»
Σίγουρα υπάρχουν πάμπολλα πράγματα που μπορούμε ή πρέπει να κάνουμε για να νιώσουμε ευτυχισμένοι. Υπάρχουν όμως και πράγματα που πρέπει οπωσδήποτε να αποφεύγουμε, προκειμένου να είμαστε έστω ένα βήμα πιο κοντά, μερικά εκ των οποίων αναφέρονται συνοπτικά παρακάτω:
Άγνοια
Μπορεί συχνά να λέμε “ήταν καλύτερα όσο δεν ήξερα” ή “καλύτερα να μην μάθαινα ποτέ”, όμως στην πραγματικότητα η γνώση είναι το μόνο μας μέσο για μια ποιοτική ζωή χωρίς απρόσμενα και δυσάρεστα γεγονότα. Γνώση για την υγεία και διατήρησή της, γνώση για τη διατροφή άρα απόκτηση υγείας, γνώση της ιστορίας άρα σύγχρονη κοινωνικοπολιτική τοποθέτηση, γνώση για την οικολογία άρα προστασία του περιβάλλοντος, γνώση του Συντάγματος, των συνθηκών και των πολιτικών πεπραγμένων συλλήβδην, άρα υπεράσπιση των δικαιωμάτων, γνώση για κάθε πτυχή της καθημερινότητας γενικότερα. Η φιλομάθεια, η αστείρευτη δίψα για γνώση κάθε είδους, είναι μια ασφαλής δίοδος για την βελτίωση της ζωής μας, τα οφέλη δε, μεταξύ άλλων, η ψυχική πληρότητα και η πνευματική ενάργεια.
Μοιρολατρεία
“Ήτανε να γίνει κι έγινε”, “είχε έρθει η ώρα του”, “ήταν γραφτό”, “ήταν θέλημα Θεού” είναι κάποιες από τις εκφράσεις που απαγορεύεται να χρησιμοποιούμε αν ψάχνουμε την ευτυχία και δεν μπορούμε να τη βρούμε. Ούτε ο ουρανός ούτε ο Θεός βρέχει ευτυχία ή δυστυχία. Άμα πράττεις τα μέγιστα, μπορείς να αναμένεις τα ανάλογα αποτελέσματα μέχρι να πετύχεις αυτό που θες. Αν εναποθέτεις την ελπίδα σου στη μοίρα, το σύμπαν, το Θεό ή όπου αλλού πιστεύεις όχι απλά δεν θα νιώσεις ευτυχισμένος, αλλά ούτε στο ελάχιστο ικανοποιημένος. Γιατί; Γιατί δεν κούνησες ούτε το δάχτυλό σου. Τα δύο δώρα του ανθρώπου, η ειδοποιός διαφορά του από το υπόλοιπο ζωικό βασίλειο, είναι η ελεύθερη βούληση και η λογική. Τα έχουμε για να τα αξιοποιούμε. Ειδάλλως, θα είχαμε τρίχωμα ή αγκάθια, και θα ελπίζαμε να μην μας καταβροχθίσει κάποιο αρπακτικό.
Αναβλητικότητα
Εργασίες, έγγραφα, υπογραφές, ή απλώς ο μπόγος με τα άπλυτα που μετακινείς από την καρέκλα στο κρεβάτι και τούμπαλιν, είναι μικρά αλλά μείζονος σημασίας πράγματα που σου στερούν ακόμα και το ενδεχόμενο ευτυχίας. Κάθε άνθρωπος υποσυνείδητα ευχαριστείται με την τάξη του χώρου και του χρόνου, τη σωστή διαχείρησή τους και αξιοποίησή τους στο έπακρον. Ακόμα και αν δεν είσαι “τέτοιου τύπου”, καλύτερα να βάλεις τα δυνατά σου να γίνεις. Δεν μπορείς να ευχαριστηθείς και ανακουφιστείς από καμία επίτευξη κανενός στόχου, όταν ξέρεις ότι υπάρχουν κι άλλα πράγματα που έχεις παραμελήσει. Το εδώ και το τώρα είναι η ζωή, όχι το αύριο και το “θα δούμε”. Άλλωστε ό,τι γίνεται τώρα γίνεται καλύτερα από ό,τι γίνεται μετά, βεβιασμένα, αγχωτικά, υπό τη σκέπη της καθαρής υποχρέωσης.
Εγωισμός
Δεν είσαι εγωιστής όταν τα θες όλα δικά σου, τότε είσαι πλεονέκτης. Δεν είσαι εγωιστής όταν μιλάς μόνο για τον εαυτό σου και τα κατορθώματά σου, τότε είσαι κομπορρήμων. Δεν είσαι εγωιστής όταν νομίζεις οτι μπορείς να τα κάνεις όλα όπως θες, τότε είσαι αλαζόνας. Είσαι εγωιστής όταν πιστεύεις πως όλα γίνονται για σένα. Όταν νομίζεις ότι έχεις δικαίωμα να έχεις άποψη για πράγματα που ούτε για σένα έγιναν, ούτε τα ενδιαφέρεις καθόλου. Ελάχιστοι ενδιαφέρονται πραγματικά για σένα. Μην φέρεσαι σαν να είσαιτο κέντρο του σύμπαντος(δεν είσαι).
Ολοκληρωτισμός
...ως χαρακτηριστικό της προϋποθετικότητας. Το να “τα βάζεις όλα στο ίδιο σακούλι”, το να μην βλέπεις την αλήθεια πίσω από κάποιον ή κάτι αλλά αυτό που εσύ υποθέτεις ότι είναι αλήθεια, το να προκαταλαμβάνεσαι εκ των προτέρων για το αποτέλεσμα και να μην αφήνεις το καθετί να σου αποκαλύψει την ουσία του, είναι μια από τις πιο δεσμευτικές ανθρώπινες πρακτικές. Δεν θα δεις τίποτα, δεν θα μάθεις τίποτα, δεν θα νιώσεις τίποτα. Δεν θα γνωρίσεις κανέναν, και τίποτα απ' όσα κάνεις, ζεις, βλέπεις ή αισθάνεσαι δεν θα έχουν την ρεαλιστική τους μορφή. Θα χάσεις τόσες ευκαιρίες να απολαύσεις τόσα πολλά πράγματα, απλά και μόνο γιατί τα απέρριψες ή αποφάσισες μόνος σου την έκβασή τους, ερήμην τους. Αν μη τι άλλο, οφείλεις να επιτρέπεις στα πάντα να είναι αυτό που είναι. Οφείλεις να παραμερίσεις τις σχεδόν ψυχωτικές υποθέσεις σου, και να αγαλλιάσεις απολαμβάνοντας την λυτρωτική καθαρότητα της αλήθειας.
Ο κοινός παρονομαστής
Υπάρχει κάτι που φαίνεται να ενυπάρχει σε κάθε ένα από τα ανωτέρω αναφερθέντα χαρακτηριστικά, και αυτό δεν είναι άλλο από την πλάνη. Δεν ξέρεις πού πατάς και πού βρίσκεσαι, ποιός είσαι και γιατί υπάρχεις, τί είναι σωστό και τί λάθος, τί υπάρχει και τί όχι, για τί αξίζει ή δεν αξίζει να ζει κανείς. Τίποτα απ' όσα κάνεις δεν είναι πραγματικό. Σίγουρα δεν θα ήθελες να σου δέσουν τα μάτια και να σε αφήσουν μόνο, σε ένα πολυσύχναστο περιβάλλον. Γιατί κλείνεις μόνος σου τα μάτια στη ζωή σου, στο μόνο μέρος του χωροχρόνου που έχει πραγματική αξία; Γιατί δέχεσαι να ζείς αψηφώντας τ’ αληθινά; Μήπως για αυτό δεν έχεις βρεί την ευτυχία, γιατί έμεινες καιρό με τα μάτια κλειστά;
❃❃❃
Philomαtheia 02 Οκτωβρίου 2020
από την Καθημερινή Φυσική
Ένα από τα σημαντικότερα αναγνώσματα του αχανούς διαδικτύου, ένας οδηγός για μια ποιοτική και συνειδητή ζωή, η στόχευση σε ένα από τα καλά κρυμμένα ζητήματα του 21ου αιώνα: πού καταναλώνεις την προσοχή σου;
(Για περισσότερα από το κανάλι Καθημερινή Φυσική ακολούθησε το σύνδεσμο στο τέλος του άρθρου)
Ζούμε στην εποχή της πληροφορίας. Ήδη από τα μέσα του 20ου αιώνα ένας αυξανόμενος αριθμός εργαζόμενων δεν ασχολείται πια με την παραγωγή, διανομή και διακίνηση υλικών αγαθών αλλά με τη διαχείριση πληροφοριών. Ποτέ ξανά στην ιστορία της ανθρωπότητας η πρόσβαση στην πληροφορία δεν ήταν τόσο εύκολη. Η καθημερινότητά μας είναι κατακλυσμένη από αυτή και συνεχίζουμε να παράγουμε περισσότερη με αμείωτο ρυθμό. Κάθε λεπτό που περνάει στο YouTube ανεβαίνουν βίντεο συνολικής διάρκειας μεγαλύτερης των 400 ωρών. Κάθε μέρα στο διαδίκτυο δημιουργούνται δυόμιση πεντάκις εκατομμύρια byte δεδομένων.
Ο όγκος πληροφορίας είναι τόσο μεγάλος που σ’ όλη τη διάρκειας της ζωής σου θα προλάβεις να βιώσεις μόνο ένα μικροσκοπικό κομμάτι του. Και αυτό γιατί η αφθονία της πληροφορίας οδηγεί στην έλλειψη κάτι άλλου. Στην έλλειψη οτιδήποτε είναι αυτού που η πληροφορία καταναλώνει. Το αντίτιμο είναι μάλλον ευνόητο: Η πληροφορία καταναλώνει την προσοχή σου.
Η οικονομία της προσοχής
Ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης ενημέρωσης και ψυχαγωγίας βασίζεται στην «οικονομία της προσοχής». Η λογική είναι μάλλον απλή: Αν δεν πληρώνεις για το προϊόν, τότε είσαι το προϊόν. Οι εκπομπές που παρακολουθείς στην τηλεόραση ή ακούς στο ραδιόφωνο, οι ενημερωτικές ιστοσελίδες που επισκέπτεσαι, το ατελείωτο σκρολάρισμα που κάνεις στα Instagram και Facebook, τα βίντεο που βλέπεις στο YouTube, όλα αυτά, μπορείς να τα χρησιμοποιείς δωρεάν γιατί εσύ δεν είσαι ο πελάτης. Πελάτης είναι ο διαφημιζόμενος και πληρώνει την εκάστοτε πλατφόρμα για να έχει την ευκαιρία να αποκτήσει ένα κομμάτι της προσοχής σου.
Με μια πρώτη ματιά, το σύστημα αυτό βολεύει τους πάντες. Εσύ, ως χρήστης, απολαμβάνεις δωρεάν υπηρεσίες και περιεχόμενο, οι διαφημιζόμενοι προβάλουν τα προϊόντα τους στο κατάλληλο κοινό και οι πλατφόρμες κερδίζουν πραγματοποιώντας το προξενιό.
Η προσοχή σου όμως δεν είναι ανεξάντλητη. Τα πάντα γύρω σου διεκδικούν ένα κομμάτι από την πίτα. Φίλοι, οικογένεια, δουλειά, ενημέρωση, ψυχαγωγία, όλα αντλούν από την ίδια δεξαμενή προσοχής. Όσο καλή κι αν θεωρείς πως είσαι στο multitasking, είναι πρακτικά αδύνατο να συγκεντρώνεσαι στα πάντα. Η προσοχή λοιπόν είναι ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος. Όταν κάτι την κερδίσει, κάτι άλλο θα τη χάσει.
Υπάρχει έτσι ένα τεράστιο οικονομικό κίνητρο από τις διάφορες υπηρεσίες που χρησιμοποιείς δωρεάν να διατηρήσουν την προσοχή σου στον μέγιστο δυνατό βαθμό. Όση περισσότερη ώρα παρακολουθείς μια εκπομπή στην τηλεόραση, για παράδειγμα, τόσες περισσότερες διαφημίσεις θα δεις.
Η κατάσταση αυτή έχει δημιουργήσει μια δαρβινική κούρσα για την προσοχή και τον χρόνο σου που τερματίζει στις πιο βαθιές σκέψεις και λειτουργίες του εγκεφάλου σου. Οι νικητές της κούρσας, αυτοί που θα μπορέσουν να επιβιώσουν, είναι εκείνοι που χρησιμοποιούν το εργαλεία τους αποτελεσματικότερα ώστε να επηρεάσουν τη συμπεριφορά σου προς όφελός τους.
Ντοπαμίνη και άμεση επιβράβευση
Η ντοπαμίνη είναι μια χημική ουσία που παράγεται από τον εγκέφαλο και παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην παρακίνηση της συμπεριφοράς. Σε ανταμείβει για εξελικτικά ευεργετικές ενέργειες και σε παρακινεί να τις επαναλάβεις, όπως για παράδειγμα όταν γεύεσαι ένα νόστιμο φαγητό, όταν ασκείσαι, όταν κάνεις σεξ ή όταν έχεις επιτυχείς κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Ένα γέλιο, μια θετική αναγνώριση από τους συνανθρώπους σου, ένα μήνυμα από τους αγαπημένους σου, όλα αυτά ενεργοποιούν τις ίδιες ντοπαμινούχες οδούς με άλλες εθιστικές συμπεριφορές όπως είναι τα ναρκωτικά, το ποτό και ο τζόγος.
Τα κοινωνικά δίκτυα μας έχουν δώσει μια αστείρευτη πηγή κοινωνικών ερεθισμάτων, τόσο θετικών όσο και αρνητικών. Κάθε ειδοποίηση είναι ένα εν δυνάμει θετικό κοινωνικό ερέθισμα που, αν και δε θα είναι τόσο έντονη όση η χρήση ναρκωτικών, θα προκαλέσει την απελευθέρωση ντοπαμίνης, ενισχύοντας τη συμπεριφορά που προηγήθηκε.
«Η διαδικασία σκέψης που προηγήθηκε αυτών των εφαρμογών, με το Facebook να είναι το πρώτο, για να το καταλάβετε καλύτερα… Αυτή η διαδικασία σκέψης ήταν η εξής: Πώς θα γίνει να καταναλώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερο από τον χρόνο και την προσοχή σας; Αυτό σημαίνει πως κάθε τόσο θα πρέπει να σας δίνουμε μια μικρή δόση ντοπαμίνης, αν κάποιος έκανε like ή σχολίασε κάποια φωτογραφία ή ανάρτησή σας ή κάτι τέτοιο. Και αυτό θα σας παρακινήσει να ανεβάσετε περισσότερο περιεχόμενο το οποίο θα σας φέρει περισσότερα like και σχόλια. Είναι ένας κύκλος ανατροφοδότησης κοινωνικής επικύρωσης. Είναι ακριβώς αυτό που ένας χάκερ σαν εμένα θα σκαρφιζόταν, γιατί εκμεταλλεύεσαι ένα τρωτό σημείο της ανθρώπινης ψυχολογίας.»
Μπορεί να έχεις πιάσει τον εαυτό σου να ελέγχει το τηλέφωνό σου με την παραμικρή αίσθηση πλήξης καθαρά από συνήθεια, όταν για παράδειγμα βρίσκεσαι στο λεωφορείο ή όταν περιμένεις σε κάποια ουρά. Αυτό όμως δεν είναι καθόλου τυχαίο. Εξαιρετικά ταλαντούχοι προγραμματιστές εργάζονται πολύ σκληρά πίσω απ’ την οθόνη σου για να σε κρατήσουν γαντζωμένο σ’ αυτή.
Οι κορυφαίες εφαρμογές και ιστοσελίδες ανταγωνίζονται μεταξύ τους με έπαθλο την προσοχή σου. Προσπαθούν να την κερδίσουν είτε βελτιώνοντας τα εργαλεία τους, είτε επιστρατεύοντας αλγορίθμους που μαθαίνουν τι δουλεύει καλύτερα σε εσένα προσωπικά. Ποιοι τίτλοι θα τραβήξουν το βλέμμα σου και ποιες αναρτήσεις θα σε κάνουν να αλληλεπιδράσεις. Σου δίνεται η ψευδαίσθηση της επιλογής αλλά στην πραγματικότητα αυτά που βλέπεις είναι προσεκτικά διαλεγμένα ώστε να μεγιστοποιήσουν τον χρόνο που θα περάσεις στο περιβάλλον της εφαρμογής. Το YouTube φιλοξενεί εκατομμύρια βίντεο αλλά μόνο λίγα από αυτά μπορούν να είναι προτεινόμενα. Και το ότι βρίσκονται εκεί δεν είναι καθόλου τυχαίο.
Φοβάμαι πως εκπαιδεύουμε τους εγκεφάλους μας να αδημονούν άμεση επιβράβευση για κάθε στοιχειώδη δοκιμασία που φέρνουν εις πέρας. Στον αποσυνδεδεμένο κόσμο οι δραστηριότητες πολύ συχνά γίνονται δύσκολες ή βαρετές. Το να γράψω το σενάριο για ένα βίντεο απαιτεί από εμένα αυτοσυγκέντρωση. Ξέρω τι πρέπει να κάνω και ξέρω ότι θέλω να το κάνω. Μετά από μόλις λίγες προτάσεις όμως το μυαλό μου λαχταρά εκείνη τη δόση ντοπαμίνης που με έχει συνηθίσει το ίντερνετ. Και υποθέτω δεν είμαι μόνος μου σ’ αυτό. Κάποιοι αδυνατούν να συγκεντρωθούν σ’ ένα βιβλίο ή στο να μάθουν κάτι καινούργιο. Για να αποκτήσεις μια καινούργια δεξιότητα απαιτούνται ατελείωτες ώρες εξάσκησης. Όταν όμως τα πράγματα δυσκολεύουν ελάχιστα αναζητείς τη λύτρωση στο διαδίκτυο. Το να σκεφτούμε τα προβλήματα στη ζωή μας απαιτεί ηρεμία, αποφασιστικότητα και την απερίσπαστη προσοχή μας. Δεν μπορούμε όμως καν να διατηρήσουμε μια συζήτηση χωρίς κάποιος από τους συμμετέχοντες να κοιτάξει παρορμητικά το κινητό του.
Τα μυαλά μας είναι άστατα και τεμπέλικα και πάντοτε προτιμούσαν το εύκολο από αυτό που θα τους κάνει καλό. Ο ίδιος ο οργανισμός μας αναζητεί κάτι που θα του αποσπάσει την προσοχή γιατί η διαδικασία της σκέψης είναι δύσκολη και πολύ συχνά δυσάρεστη.
Η μεγάλη εικόνα
Πριν από μερικά χιλιάδες χρόνια το να βρεις τροφή δεν ήταν εύκολη υπόθεση για τους προγόνους μας. Τα σώματά μας εξελίχθηκαν με τέτοιον τρόπο ώστε να αποθηκεύουν την ενέργεια για να μπορούμε να επιβιώσουμε σε περιόδους λιμού. Σε έναν κόσμο που οι θερμίδες ήταν σπάνιες, η διαδικασία αυτή ήταν απαραίτητη για την επιβίωση του ανθρώπινου είδους.
Αλλά τα πράγματα φυσικά έχουν αλλάξει. Η πλειονότητα των ανθρώπων στον δυτικό κόσμο έχουν άμεση και εύκολη πρόσβαση στην τροφή που χρειάζονται για να επιβιώσουν. Το φαγητό έχει γίνει τόσο φθηνό και άφθονο που πια το να τρως υπερβολικά είναι μεγαλύτερο πρόβλημα από το να μην τρως αρκετά.
Ίσως το ίδιο πράγμα να συμβαίνει και με την πληροφορία. Οι πληροφορίες συνήθιζαν να είναι σπάνιες, δύσκολες να τις ανακαλύψεις. Το μυαλό μας τις ζητάει. Απορροφά όσες περισσότερες μπορεί. Οι αισθήσεις μας είναι ακονισμένες, εκπαιδευμένες να ανιχνεύουν αλλαγές στο περιβάλλον μας που μπορεί να κάνουν τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου. Η γνώση είναι δύναμη και ποιος δε θα ήθελε περισσότερη δύναμη; Αν όμως η υπέρμετρη κατανάλωση τροφής οδηγεί στην παχυσαρκία, η υπέρμετρη κατανάλωση πληροφορίας που μπορεί να οδηγεί;
Υπάρχουν πάντα περισσότερα πράγματα να κάνεις στο ίντερνετ γιατί το ίντερνετ δεν τελειώνει ποτέ. Η μία πληροφορία διαδέχεται την άλλη σε έναν αστείρευτο καταρράκτη ερεθισμάτων. Όταν το μυαλό σου βομβαρδίζεται συνεχώς από νέες πληροφορίες, εξαλείφεται ο χρόνος να συλλογιστείς και να βγάλεις συμπεράσματα. Το να μάθεις κάτι καινούργιο απαιτεί να σκεφτείς προσεκτικά την πληροφορία που έλαβες και να τη συγκρίνεις με ό,τι ήδη γνωρίζεις. Να δεις πού ταιριάζει με αυτά που ήδη ξέρεις.
Πάντοτε ήμουν της άποψης πως το διαδίκτυο είναι ένα εργαλείο και, όπως όλα τα εργαλεία, τα οφέλη του εξαρτώνται από τη χρήση που του κάνεις. Η σκέψη αυτή, αν μη τι άλλο, παρέχει ένα βολικό καταφύγιο. Είναι παρηγορητικό να θεωρείς πως εσύ χρησιμοποιείς τα εργαλεία σου και όχι τα εργαλεία εσένα. Η ιστορία της ανθρωπότητας όμως είναι γεμάτη από παραδείγματα που τα εργαλεία που αναπτύξαμε άλλαξαν εμάς και κατ’ επέκταση τις κοινωνίες μας. Οι χάρτες και τα ρολόγια άλλαξαν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον χώρο και τον χρόνο. Διαμορφώνουμε τα εργαλεία μας και τα εργαλεία διαμορφώνουν εμάς.
Ας κάνουμε όμως ένα βήμα πίσω. Το βίντεο αυτό δε δημιουργήθηκε για να σε αποτρέψει από το διαδίκτυο γιατί το διαδίκτυο παραμένει αδιαμφισβήτητα μια θαυμάσια εφεύρεση. Ίσως η σημαντικότερη της σύγχρονης εποχής. Έχει απελευθερώσει, μεταξύ άλλων, την αγορά, την ψυχαγωγία, την επικοινωνία, την εργασία, την ενημέρωση και την εκπαίδευση.
Πριν το ίντερνετ ο μέσος άνθρωπος δεν είχε πρακτικά καμία δυνατότητα να εκφραστεί σε μεγάλη κλίμακα. Τώρα ο καθένας μπορεί να ακουστεί από ένα διόλου ευκαταφρόνητο κοινό. Τα κοινωνικά δίκτυα μας επιτρέπουν να κάνουμε νέες γνωριμίες και να διατηρούμε σχέσεις με άτομα που κάποτε ήταν κομμάτι της ζωής μας. Να ενημερωνόμαστε και να συμμετέχουμε σε δράσεις που θεωρούμε σημαντικές. Να ερχόμαστε σε επαφή με νέες ιδέες. Να μοιραζόμαστε στιγμές της ζωής μας με αγαπημένα πρόσωπα που βρίσκονται μακριά. Να ανακαλύπτουμε εκδηλώσεις που μας ενδιαφέρουν ή νέες ψυχαγωγικές διεξόδους.
Ίσως με τον καιρό το μυαλό μας να μάθει να επιβιώνει στον καταιγισμό της πληροφορίας και να διαχειρίζεται αποτελεσματικά όλους τους τεχνητούς περισπασμούς. Ή ίσως οι διάφορες εφαρμογές να ακολουθήσουν στο μέλλον μια περισσότερο ανθρωπιστική τακτική.
Όπως και να ‘χει, την επόμενη φορά που θα σηκώσεις το κινητό σου για να ανοίξεις την εφαρμογή της προτίμησής σου, κάνε μία παύση. Μήπως υπάρχει κάτι άλλο που θα έπρεπε να κάνεις; Μήπως φοβάσαι να αφήσεις το μυαλό σου να περιπλανηθεί, να μείνεις ακόμα και λίγα λεπτά μόνος με τις σκέψεις σου; Μήπως υποσυνείδητα αναβάλεις το μέλλον σου προς την εκπλήρωση μιας στιγμιαίας ευχαρίστησης;
Η προσοχή σου είναι πολύτιμη, είναι ένας πόρος και το απόθεμά της είναι περιορισμένο. Σκέψου καλά πού θα τη διαθέσεις.
Όλοι το έχουμε ζήσει.
Βρισκόμαστε με κάποιους που είτε μας αντιπάθησαν από την πρώτη στιγμή, είτε τους γνωρίζουμε λίγο και ξαφνικά δυσανασχετούν μαζί μας.
Μπορεί να μην υπάρχουν
ξεκάθαροι λόγοι γι' αυτή την αλλαγή στην συμπεριφορά τους. Ανεξάρτητα από το πόσο
προσπαθούν να κρύψουν τα συναισθήματα τους, κάποιος με ενσυναίσθηση μπορεί να τα διαισθανθεί. Μερικές φορές, το να
αντιπαθούμε κάποιον είναι ένα εντελώς φυσιολογικό και αποδεκτό κομμάτι της
ζωής. Όλοι είμαστε διαφορετικοί και πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι με τους οποίους
δεν τα πάμε καλά.
Αυτό που συχνά
προκαλεί σύγχυση στα άτομα με ενσυναίσθηση είναι το γιατί οι άνθρωποι τους
συμπεριφέρονται άσχημα όταν ξέρουν πως είναι αγαπητά και αξιόπιστα άτομα.
Παρά το γεγονός πως
κάποιοι άνθρωποι θέλουν να πάρουν το φως αυτών που λάμπουν, έχω ανακαλύψει πως
υπάρχουν τρεις άλλοι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι αντιπαθούν κατευθείαν
τα άτομα με ενσυναίσθηση.
Τα άτομα με
ενσυναίσθηση:
Λειτουργούν ως καθρέφτες
Η δόνηση τους είναι πολύ γρήγορη
Η ηρεμία τους ερμηνεύεται λάθος
Οι άνθρωποι με
ενσυναίσθηση είναι κάπως έτσι…
«Δεν ακούω απλώς τα
λόγια σου. Ακούω το πώς χρησιμοποιείς τις λέξεις, τον τόνο σου, τις κινήσεις
του σώματος σου, τα μάτια σου, τις διακριτικές εκφράσεις του προσώπου σου.
Ερμηνεύω την σιωπή σου. Μπορώ να ακούσω όσα δεν λες με τα λόγια.»
Η αντανάκλαση
Είναι συνηθισμένο οι
άνθρωποι να μην συμπεριφέρονται όπως πραγματικά είναι. Κρύβουν το ποιοί είναι
επειδή δεν τους αρέσουν πτυχές της προσωπικότητας τους. Ένα άτομο με
ενσυναίσθηση έχει την ικανότητα να τα αντανακλάσει αυτά πίσω τους.
Υπάρχουν κάποιοι που
κρύβουν πτυχές της προσωπικότητας τους για να χειραγωγήσουν τους άλλους. Αλλά η
πλειοψηφία που συμπεριφέρεται έτσι το κάνει για να ταιριάξει.
Ο φόβος μήπως τους
κρίνουν ή τους αντιπαθήσουν γι' αυτά που δεν τους αρέσουν στον εαυτό τους
κάνει κάποιους να φοράνε μάσκες. Ακόμα και αυτοί με ευαίσθητη φύση φοράνε
μάσκες όταν είναι έξω στον κόσμο. Υπάρχουν κάποιοι ωστόσο, που ποτέ δεν βγάζουν
την μάσκα τους, και βρίσκονται στην ζωή με λάθος ταυτότητα.
Όταν κάποιος βρίσκεται
με ένα άτομο με ενσυναίσθηση δεν μπορεί να κρύψει αυτά τα χαρακτηριστικά: η
μάσκα πέφτει. Τα χαρακτηριστικά που έχουν δουλέψει τόσο σκληρά για να κρύψουν ή
αρνούνται βρίσκονται τώρα μπροστά στο πρόσωπό τους. Αυτό συχνά προκαλεί άσχημα
συναισθήματα προς το άτομο με ενσυναίσθηση.
Επειδή το να βρίσκονται
κοντά σε κάποιον με ενσυναίσθηση μπορεί να φέρει στην επιφάνεια πολλά κρυμμένα
πράγματα, ίσως προκαλεί ένα έντονο συναίσθημα δυσαρέσκειας στους άλλους.
Ωστόσο, αυτοί που βιώνουν αυτή την «δυσαρέσκεια» δεν συνειδητοποιούν πως η
έντονη αντιπάθεια που έχουν προς το άτομο με ενσυναίσθηση, είναι απλώς η
αντανάκλαση της σκοτεινής πλευράς τους. Βλέπουν οτιδήποτε κρυμμένο με την
«αντανάκλαση της ενσυναίσθησης».
Ο καθρέφτης
Επειδή τα άτομα με
ενσυναίσθηση μπορούν να νιώσουν τα συναισθήματα των άλλων ανθρώπων, τις
κρυμμένες συμπεριφορές και τα αληθινά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας τους,
μπορούν να τα προβάλλουν πίσω σε αυτόν που τα έχει όλα αυτά. Μπορούν να
φορέσουν την αλήθεια που οι άλλοι κρύβουν πίσω από την μάσκα τους. Ακόμα και αν
δεν γνωρίζουν πως το κάνουν.
Οτιδήποτε κρυμμένο,
όπως η ανασφάλεια, η ντροπή, η ενοχή ή ο θυμός, χτίζεται όσο περισσότερο μένει
κρυμμένο. Αν κάποιος έχει χαρακτηριστικά τα οποία δεν του αρέσουν, τα θυμάται
με την παρουσία ατόμων με ενσυναίσθηση. Αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο
διαμορφώνεται στιγμιαία αντιπάθεια προς τα άτομα με ενσυναίσθηση.
Αν αυτό σας έχει
συμβεί, θα μπορούσε να σημαίνει πως αντανακλάτε την αλήθεια που αρνούνται. Ή θα
μπορούσε να συμβαίνει για άλλον λόγο…
Σκέψη των ανθρώπων με
ενσυναίσθηση:
«Καλύτερα να είσαι
αυτός που πραγματικά είσαι γιατί θα το αισθανθώ ούτως ή άλλως.»
Η δόνηση σας είναι
πολύ γρήγορη
Όπως τα άτομα με
ενσυναίσθηση δεν αντέχουν να βρίσκονται στον ίδιο χώρο με ανθρώπους που εκπέμπουν αρνητικότητα, έτσι υπάρχουν και άτομα που δεν αντέχουν να βρίσκονται με ανθρώπους που δονούν καθαρή
ενέργεια.
Όταν βελτιώνετε τον
εαυτό σας και κάνετε οποιαδήποτε θετική αλλαγή στο μυαλό, στο σώμα ή στο πνεύμα
σας, γίνεστε καθαρότεροι και αγνότεροι. Αυτό μπορεί να προκαλέσει την απόρριψη
από αυτούς που θέλουν βρίσκονται σε χαμηλές δονήσεις.
Μπορεί επίσης να έχετε
παρατηρήσει πως όταν βρίσκεστε σε χαμηλότερη συναισθηματική κατάσταση, κάποιοι
άνθρωποι σας προτιμούν έτσι. Όταν όμως κάνετε αλλαγές και είστε σε υψηλή
δόνηση, αυτοί οι ίδιοι φίλοι δεν σας θέλουν. Μπορεί ίσως να προσπαθήσουν να σας
κατεβάσουν και να καταστρέψουν το εσωτερικό φως και την ευτυχία σας.
Το να δονείστε σε
ανώτερο επίπεδο μπορεί να απωθήσει ακόμα και αυτούς που αγαπάτε. Οι άνθρωποι
αισθάνονται την αλλαγή, είτε είναι οπτικά εμφανής είτε όχι. Και νιώθουν πότε
κάποιος άλλος έχει αλλάξει ή έχει ανέβει πάνω από την δική τους συχνότητα.
Δεν είναι όλοι έτοιμοι
να αυξήσουν την δόνηση τους. Κάποιοι ακόμα μαθαίνουν το επίπεδο της δόνησης
τους και δεν είναι έτοιμοι να προχωρήσουν. Και επειδή δεν είναι έτοιμοι , ίσως
να προσπαθήσουν να σας τραβήξουν πάλι κάτω.
Επίσης, αν νιώθετε πως
δεν ταιριάζετε μαζί τους πλέον, μπορεί να τους κάνει να συμπεριφέρονται εχθρικά
εναντίον σας ή να τους απωθήσει.
Η ηρεμία σας
ερμηνεύεται λάθος
Για τους ανθρώπους με ανασφαλή
φύση, οι ήρεμοι, και μερικές φορές απόμακροι, τρόποι σας φαίνονται ως έλλειψη
σεβασμού ή ότι τους σνομπάρετε.
Επειδή κατά καιρούς
μπορεί να φαίνεστε λίγο απόμακροι, θεωρούν ότι έχετε ανώτερη
συμπεριφορά. Υποθέτουν λάθος ότι πιστεύετε πως είστε ανώτεροι από αυτούς. Αυτό όμως που πραγματικά ισχύει είναι ότι όταν
τα άτομα με ενσυναίσθηση συμπεριφέρονται λίγο απόμακρα το κάνουν επειδή είναι
υπερφορτωμένοι.
Όταν έχουν δεχθεί
πολλά ερεθίσματα από τους γύρω τους και θέλουν οπωσδήποτε να επαναφορτίσουν,
θέλουν να είναι αόρατοι στους άλλους.
Και όταν κατευθύνονται
προς την κόπωση, το τελευταίο πράγμα που θέλουν τα άτομα με ενσυναίσθηση είναι
να αντιμετωπίσουν κάποιον που θέλει να τους γεμίσει με τα προβλήματα του, όπως
πολλοί κάνουν. Ακόμα και οι ευγενικές συζητήσεις είναι κάτι πολύ γι αυτούς.
Αυτό συχνά παρερμηνεύεται ως απόρριψη ή προσβολή.
Επειδή οι άλλοι δεν
νιώθουν αυτά που αισθάνονται τα άτομα με ενσυναίσθηση, είναι δύσκολο γι αυτούς
να καταλάβουν γιατί αυτά τα άτομα πρέπει να απομακρυνθούν έτσι.
Δυστυχώς, όσο
περισσότερο ανασφαλής είναι κάποιος, τόσο πιο πολύ θα προσβληθεί από τους
ήρεμους τρόπους σας. Αν νομίζουν ότι είστε μία κρύο, μία ζέστη, θα το θεωρήσουν
ασέβεια και θα σας απορρίψουν για να σας πληγώσουν.
Έτσι, αν κάποιος σας
αντιπαθεί χωρίς λόγο, θυμηθείτε να μην το πάρετε προσωπικά. Είναι απλώς η
αντανάκλαση της ενσυναίσθησης.
Αναδημοσίευση και επεξεργασία: Philomαtheia 01 Αυγούστου 2020
Το αυθεντικό κείμενο υπέστη μικρές τροποποιήσεις σε συντακτικό και μορφολογικό επίπεδο, οι οποίες δεν έχουν επηρεάσει το περιεχόμενο, την σημασιολογία και το ύφος του. Για το αυθεντικό κείμενο ανατρέξτε στην συνημμένη πηγή.
(χρόνος ανάνγωσης: 6 λεπτά)
Ζούμε
σε μια εποχή σοβαρών κοινωνικών και οικονομικών ανακατατάξεων. Όλα όσα
γνωρίζαμε για τους θεσμούς κάθε τύπου τίθενται υπό αυστηρό -θεμιτό ή αθέμιτο-
έλεγχο. Ο θεσμός της οικογένειας έχει αποσαθρωθεί, η εργασία ικανοποιεί τον
ναρκισσισμό, η απόκτηση γνώσης αποτελεί το μέσον και όχι τον σκοπό, και η
πολιτική ηγεσία συμμετέχει σε έναν αγώνα με πιόνια τους πολίτες, αμοιβή την
ματαιοδοξία και στοίχημα την αξιοπρέπεια - στοίχημα που χάνει σε κάθε γύρο.
Σίγουρα φταίνε πολλά, που ξεκινάνε από τον κάθε έναν από εμάς ως άτομα και
αναπόφευκτα μεταδίδονται στον κοινωνικό ιστό. Μέσα στην όλη παραζάλη της
υποτιθέμενης κοινωνικής και οικονομικής ανάπτυξης (το αγγλιστί ‘development’
που μας έχει διαστείλει τα ώτα) αυξάνεται η κατά πολλούς λεγόμενη «κατάθλιψη»,
η «νόσος της εποχής». Το πολύ κοινότυπο μεν αλλά εύστοχο δε είναι ότι η
καταπολέμηση αυτών των τεχνικών εξαπάτησης και ποδηγέτησης της μάζας είναι
καθαρά ατομικό ζήτημα. Κοινώς: ναι, η αιτία που είσαι δυστυχισμένος οφείλεται αποκλειστικά
σε σένα, άσχετα με τις εξωτερικές συνθήκες και τις επιβαλλόμενες πρακτικές.
Ένας
απ’ τους πολλούς τρόπους με τους οποίους είμαστε εμείς υπαίτιοι της δυστυχίας
μας είναι η κακή αξιολόγηση των αναγκών μας. Πιο αναλυτικά:
Ας
υποθέσουμε ότι ένας δημόσιος υπάλληλος έχει καθαρό μηνιαίο εισόδημα 1.300 ευρώ
(ο μισθός από τη δουλειά του και ένα μικρό νοίκι). Κάθε μήνα, ξοδεύει χρήματα
για τους λογαριασμούς του, τις βασικές του ανάγκες (τουτέστιν τροφή και είδη
υγιεινής για αυτόν και για την οικογένειά του), και συνήθως αποπληρώνει τα τοκοχρεολύσια
κάποιου στεγαστικού απ’ το 2009. Προφανώς ξοδεύει και μερικά χρήματα για
διασκέδαση, ατομικού ή κοινωνικού τύπου. Ήδη είναι ευκόλως παρατηρήσιμο ότι η
ζυγαριά εσόδων-εξόδων μετά βίας ισορροπεί, αλλά σε ανεκτά επίπεδα. Όμως ο
δημόσιος υπάλληλος καπνίζει απ’ τα 15 του, είναι αργά πλέον να το κόψει, και
δεν μπορεί να φάει χωρίς ένα λίτρο κρασί. Το αμάξι του
(συνήθως δίλιτρο αγορασμένο μεταξύ 2005-2010) παραείναιφιγουράτο και του ‘ρχεται κρίμα να το
αποχωριστεί για ένα φιατάκι πόλης. Συν τοις άλλοις, το λογότυπο της Lacosteτον ανεβάζει
πολύ στη δουλειά (συνήθως κρύβεται πίσω από το γραφείο αλλά δεν έχει σημασία).
Είναι ο τύπος που ξέρει ήδη πού θα ξοδέψει το 1.000.000 ευρώ που εύχεται να
κερδίσει στο στοίχημα, κι ας παίζει 0.50€ μετά από κάθε πληρωμή λες και του
ανήκουν οι νόμοι των πιθανοτήτων.
Ας
υποθέσουμε τώρα ότι ένας ιδιοκτήτης μεγάλης εταιρίας, με πατέρα και παππού
γνωστούς επιχειρηματίες και επαγγελματίες του είδους τους, με δεκάδες ακίνητα
και σκάφη μέχρι και στο Μαράθι Δωδεκανήσων, έχει καθαρό μηνιαίο εισόδημα… ούτε
ο ίδιος ξέρει πόσα εκατομμύρια. Θα ‘λεγε ο οποιοσδήποτε «Μα τι ανάγκη να έχει
αυτός; Μπορεί να έχει ό,τι θελήσει και ποτέ να μην του λείψει τίποτα – σίγουρα
θα ‘ναι πολύ ευτυχισμένος».. Ο εν λόγω αλλά και εκάστοτε εκατομμυριούχος όμως
κάθε άλλο παρά ευτυχισμένος είναι. Να αυξηθούν τα ακίνητα, να αυξηθούν οι
μετοχές, να αυξηθούν οι χορηγίες, να φορέσουμε και το πανάκριβο κοστούμι για να
παρακολουθήσουμε την αγαπημένη μας ποδοσφαιρική ομάδα σε ένα γήπεδο της κακιάς
ώρας, να φορέσει και η λαίδη μας τουαλέτα από ζβαρόφσκι μη τυχόν την
παρεξηγήσουν στην πλατεία Περιστερίου, και βάλε δωρέες, βάλε Μ.Κ.Ο., βάλε
εφημερίδες, βάλε το πρεστίζ, βάλε, βάλε… Όσα κι αν έχει, όσα κι αν δείχνει,
πάντα θα θέλει περισσότερα. Έχει τόσα, που ψυχικά πλέον δεν τoν καλύπτει τίποτα.
Αυτά
που μπορούμε να συμπεράνουμε από αυτές τις δύο περιπτώσεις ανθρώπων (πιο κοινές
απ’ ότι νομίζουμε, σίγουρα όμως όχι οι μοναδικές) είναι ότι άσχετα με το πόσα έχουν πάντα θέλουν περισσότερα, που είτε δεν μπορούν να έχουν, είτε απλώς δεν
βρίσκουν τον επιθυμητό κορεσμό με την απόκτησή τους.
Ποιά είναι λύση στο φαινομενικό αδιέξοδο του ανικανοποίητου; Ο καθορισμός των
αναγκών, η γνώση της αξίας κάθε αγαθού, και η εγκάρδια εκτίμηση ακόμα και του
πιο δεδομένου αντικειμένου της καθημερινότητας. Για να είσαι πλήρης, σωματικά
και ψυχικά, δεν χρειάζεται τίποτα περισσότερο από ένα πιάτο καλό φαγητό, για τη
σημαντικότητα του οποίου θα αναφερθούμε σε επόμενο άρθρο. Κυριολεκτικά, αυτό
είναι το μοναδικό πράγμα που άπαξ και λάβει τη θέση που του αρμόζει στη
συνείδηση των ανθρώπων, είναι ικανό να μας αλλάξει την ζωή (δεν μιλάμε προφανώς
για τις ψυχοσυναισθηματικές μας ανάγκες, αλλά για τις υλικές).
Φυσικά,
το να έχουμε φιλοδοξίες και όνειρα για τη ζωή είναι αναπόφευκτο κομμάτι της
ύπαρξής μας, από τις ελάχιστες αποδείξεις αυτής, για του λόγου το αληθές. Είναι
όμως διαφορετικό το να ζυγίζεις την κάθε κατάσταση, να την γνωρίζεις, και με τα
σωστά βήματα να προσπαθείς να τη βελτιώσεις χωρίς παράπλευρες απώλειες και
φθορές, και διαφορετικό το να στοχεύεις με μεγαλομανία σε στόχους που ούτε σου
ταιριάζουν, ούτε μπορείς να τους αποκτήσεις, και ούτε υπάρχει και συγκεκριμένος
λόγος να το κάνεις. Το να ζεις μια αξιοπρεπή ζωή χωρίς ελλείψεις και απωθημένα
είναι κάτι ευάρεστο και ευκταίο, το να πασχίζεις να «ανέβεις» μέσα από την
ενδυμασία ή την συμμετοχή σε οικονομικά και κοινωνικά δρώμενα μόνο και μόνο για
το φαίνεσθαι είναι το λιγότερο αξιολύπητο. Τα υψηλά standardsδεν φέρνουν πάντα την
ευτυχία, όσο και αν αυτό προσπαθούν να μας ποτίσουν στην προπαγάνδα της εποχής.
Το πολύ και το λίγο είναι όροι σχετικοί, τις περισσότερες φορές μάλιστα το λίγο
είναι περισσότερο απ’ το πολύ. Άλλωστε, όπως έχει πολλάκις και ορθώς ειπωθεί:
«Το
σημαντικό δεν είναι να έχεις ό,τι θες, αλλά να θες ό,τι έχεις»
Όταν
απολαμβάνεις κάτι που σου ανήκει, όσο μικρό και ασήμαντο κι αν σου φαίνεται,
νιώθεις τόσο μεγάλη πληρότητα που όλα τα αγαθά του κόσμου δεν μπορούν να την
υπερκαλύψουν. Όταν επισκευάζεις το ντουλάπι της μητέρας σου γιατί η ίδια δεν
μπορεί και βλέπεις την χαρά και την εκτίμησή της, όταν βρίσκεις στο γραφείο σου
ως έκπληξη την αγαπημένη σου σοκολάτα, όταν γυρίζεις σπίτι και σε περιμένει ένα
πιάτο καλό φαγητό και ζεστό νερό, όταν σε ρωτάνε «Πώς είσαι; Θα ήθελες κάτι; Τι
θα μπορούσα να κάνω για σένα;», όταν σου λένε «καλημέρα», όταν σε ξυπνάνε τα
κλάματα του μωρού σου, και όταν λες «είμαι πλήρης, δεν μου λείπει τίποτα, έχω
όλα όσα θα μπορούσα ποτέ να ζητήσω», τότε όντως… Είσαι ο πιο ευτυχισμένος
άνθρωπος του κόσμου. Μόνο εσύ ξέρεις γιατί και πώς, και αυτό αρκεί.
Η ολιγάρκεια είναι ο μόνος θησαυρός που δεν εξαντλείται ποτέ.
Μέγας Βασίλειος (330-378 μ.Χ.)
Όταν
λοιπόν κατεβάζεις τον αδικαιολόγητα υψηλό πήχη, όταν γνωρίζεις τί πραγματικά αξίζει, όταν εκτιμάς
και τον αέρα που αναπνέεις και γνωρίζεις πώς να κάνεις την ζωή σου καλύτερη,
έχεις όλα όσα θες, ακριβώς επειδή θες όσα έχεις. Όταν μονίμως βρίσκεσαι σε
ανάγκη πραγμάτων και αγαθών έξω από εσένα, και προσπαθείς να σε υπερβείς,
αναπόφευκτα τελματώνεις. Δεν φτάνεις ποτέ εκεί που έχεις εθιστικά ανάγκη να
πας, και δεν ικανοποιείσαι ποτέ. Όσα λιγότερα χρειάζεσαι, τόσο πιο ευτυχισμένος
είσαι.
Αν λοιπόν υπάρχει η λεγόμενη «νόσος της εποχής», αυτή είναι το ανικανοποίητο. Το καλό είναι ότι είναι στο χέρι μας. Το
κακό; Ότι είναι στο χέρι μας.
Το ιστολόγιο αποσκοπεί στη προβολή άρθρων όχι μόνο για την ενημέρωση και τον σχολιασμό επιστημονικών θεμάτων, αλλά και για τον προβληματισμό πάνω σε καίρια ζητήματα της ανθρώπινης υπόστασης και τη παροχή εναλλακτικών τρόπων σκέψης. Σκοπός είναι πάντα η εμβάθυνση και η εσωτερική αναζήτηση, όχι απαραίτητα η εύρεση μιας καθολικής απάντησης σε κάθε ζήτημα.
TRANSLATE
ΤΑΞΙΑΡΧΕΣ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑΚΑ
Μοναδικές δημιουργίες - Εκκλησιαστικά - Είδη δώρου - Εποχιακά