Το παρόν άρθρο δεν αποσκοπεί στο να υποδείξει τί είναι «λάθος» και τί «σωστό» (γλωσσικά κατακριτέο ή μη κατακριτέο), αλλά στο να αφυπνίσει τον ομιλητή ή την ομιλήτρια σχετικά με τους λόγους εμφάνισης ενός γλωσσικού λάθους, πόσο δικαιολογημένο είναι και πόση σημασία εν τέλει θα έπρεπε να του δίνουμε στις
διαπροσωπικές μας σχέσεις ❃❃❃
Η προσθήκη του ε- ή η- στην αρχή ενός ρήματος («πρόθημα» = πριν το θέμα), δηλαδή η ρηματική άυξηση, υπάρχει για τη δήλωση του παρελθοντικού χαρακτηριστικού (έφαγα, έτρεξα). Αυτή η πληροφορία είναι γνωστή σε όλους τους ομιλητές της ελληνικής, έστω και διαισθητικά, και δεν απαιτείται ιδιαίτερη εξειδίκευση για την κατανόησή της. Κάτι όμως που πολλοί, ακόμα και καθηγητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, φαίνεται να αγνοούν, είναι πως η ρηματική αύξηση επιτελεί (ή μάλλον, επιτελούσε) έναν πολύ συγκεκριμένο ρόλο. Ρόλο που, όπως θα δούμε, δεν επιτελεί σήμερα παρά την εκτεταμένη χρήση της.
Η δήλωση του παρελθοντικού στην αρχαία ελληνική (αττική διάλεκτο, πιο συγκεκριμένα) γινόταν με την προσθήκη του προθήματος ε- ή η- πριν το θέμα της λέξης, και το συναντούσαμε ακόμα και στις πολυσύλλαβες (νομίζω, ἐ-νόμιζον). Στη νέα ελληνική όμως παρατηρούμε τη μη χρήση της αύξησης όταν το ρήμα έχει τρεις ή περισσότερες συλλαβές (νομίζω, νόμιζα). Γιατί συμβαίνει αυτό;
Γιατί ηδήλωση του παρελθοντικού στη νέα ελληνική ΔΕΝ γίνεται με τη ρηματική αύξηση, αλλά με τον τονισμό της προπαραλήγουσας συλλαβής. Αν το ρήμα έχει προπαραλήγουσα, τότε ο τόνος μεταφέρεται από την παραλήγουσα στην προπαραλήγουσα (αυτό που λέμε «ανεβαίνει ο τόνος»).
Αν το ρήμα είναι δισύλλαβο, δηλαδή δεν έχει προπαραλήγουσα, τότε αναγκάζεται να αποκτήσει προκειμένου να τονιστεί (προσθήκη προθήματος ε-ή η-). Ακριβώς επειδή το χαρακτηριστικό του παρελθοντικού απαιτεί απλώς μια τονισμένη προπαραλήγουσα.
Το χαρακτηριστικό του παρελθοντικού δηλωνόταν μορφολογικά (προσθήκη μορφήματος) ενώ πλέον δηλώνεται φωνολογικά (τονισμός συγκεκριμένης συλλαβής). Το ε- ή η- είναι απλώς ένα γραμματικό απολίθωμα που έχει παραμείνει μέχρι τις μέρες μας· ο λόγος δε που έχει παραμείνει είναι η χρησιμότητά του σε περίπτωση δισύλλαβου ρήματος. Αν για κάποιο λόγο στην ελληνική γλώσσα σταματούσαν να υπάρχουν δισύλλαβα ρήματα, θα σταματούσε να υπάρχει και η ρηματική αύξηση.
Επομένως: ναι. Η προστακτική δεν παίρνει ρηματική αύξηση καθώς δεν αναφέρεται στο παρελθόν. Το “σωστό” είναι το «υπόγραψε», με βάση τους κανόνες της αρχαίας ελληνικής γλώσσας.
Όμως σήμερα η μητρική γλώσσα των φυσικών ομιλητών της νέας ελληνικής είναι η νέα ελληνική, όχι η αρχαία.
Ένας φυσικός ομιλητής μιας γλώσσας μιλάει σωστά τη γλώσσα του σε συγχρονικό επίπεδο. Για να συνετιστεί με τους κανόνες της γλώσσας μιας άλλης εποχής*, θα πρέπει να υποστεί πολύχρονη μαθητεία (να τους «μάθει απ' έξω»). Ας έχουμε λοιπόν κάποια κατανόηση σε όλους εμάς που, έστω και κρυφά σε κάποια σκοτεινή γωνιά της σκέψης μας, έχουμε βάλει ρηματική αύξηση στην προστακτική (και σταματήσαμε να το κάνουμε μόνο όταν υπέστημεν γλωσσικό εκφοβισμό από τους σύγχρονους τροχονόμους της γλώσσας).
Δεν είναι «αγράμματος» όποιος λέει «υπέγραψε το χαρτί». Απλώς είναι άριστος χρήστης της νέας ελληνικής γλώσσας (και πιθανόν δεν έχει υποστεί επαρκή διδαχή της αρχαίας ελληνικής, ώστε να συνετιστεί με έναν έξωθεν επιβαλλόμενο κανόνα).
❃❃❃
*Διευκρίνηση: όταν ένας κανόνας πηγάζει από την αρχαία ελληνική γλώσσα αλλά δεν έχει παροντική ισχύ, δηλαδή όταν πρέπει να «μάθεις», να «συνηθίσεις» πώς να λες κάτι, τότε ο κανόνας αυτός δεν είναι κανόνας της νέας ελληνικής γλώσσας, αλλά της αρχαίας. Ένα κλασικό τέτοιο παράδειγμα είναι η κλίση ρημάτων όπως το «καθίσταμαι». Τα νέα ελληνικά δεν σχηματίζουν ρήματα εις -μι, άρα για να μπορέσουμε να κλίνουμε σωστά το ρήμα πρέπει να «μάθουμε απ' έξω» την κλίση του (σε σημείο που, όσο εξοικειωμένοι κι αν είμαστε, είναι πάντα πολύ εύκολο να κάνουμε κάποιο λάθος). Είναι αδιαμφισβήτητα ένα ελληνικό ρήμα που χρησιμοποιείται στη νέα ελληνική, όμως δεν πηγάζει από αυτή.
Επομένως προτείνεται να υπάρχει κάποια κατανόηση σε όσους τυχόν κάνουν ένα λάθος στην κλίση του. Της νέας ελληνικής είναι ο κανόνας που δεν χρειάζεται να τον «μάθουμε απ' έξω», αλλά αυτός που μας βγαίνει φυσικά, ως φυσικοί ομιλητές της νέας ελληνικής. Αντίστοιχα λοιπόν με τη ρηματική αύξηση: είναι λογικό να γίνονται λάθη στο πότε πρέπει να χρησιμοποιηθεί και πότε όχι, γιατί ο εγκέφαλος μας δεν έχει αναπτύξει αυτή τη πληροφορία φυσικά, αλλά έπειτα από σχολαστική διδαχή και επανάληψη. Μια διδαχή και επανάληψη που δεν έχουν όλοι οι ομιλητές υποστεί στον ίδιο βαθμό.
Τι σημαίνει ο όρος πιθανή λέξη; Ποιος ο λόγος να υφίσταται επιστημονικά ένας όρος που περιγράφει κάτι που «δεν υπάρχει»; Ποιά η χρησιμότητά του σε παιδαγωγικό και κοινωνικό επίπεδο; Πριν απαντήσουμε σε όλα αυτά μέσα από γλωσσολογικά μονοπάτια, ας διαβάσουμε ένα ποίημα του Γ. Σεφέρη...
Κάτω απ’ τις κουβαροσουκιές
κάθεται η λωτομάτα
κόβει ντομάτα για σαλάτα
καδάμπες και γαντζιές.
*
Πώς τραγουδεί τζιντζιριστά
κι οι μπαμπουκαλαμιώνες
με τους αμπανοζιοδεντρώνες
γνέφουνται στα λιμνιά…
*
Ω, φρίκη! ξάφνου απ’ τους δρυμούς
πηδήσανε οι αρτζούνες!
Με κάτι φλογερές μουτσούνες
και με κακούς σκοπούς [...]
Γ. Σεφέρης
«Ινδικο παραμυθι»
Αυτό που ευθύς εξαρχής φαίνεται να μας προβληματίζει είναι «γιατί μπορώ να το διαβάσω, να φανταστώ περίπου τι λέει, αλλά χωρίς να μπορώ να καταλάβω ακριβώς;». Μπορούμε να αναγνώσουμε το ποίημα με άνεση, δεν υπάρχει κάποια λέξη που μοιάζει ξένη, μη ελληνική. Μπορούμε να συλλάβουμε ορισμένες νοηματικές σχέσεις, για παράδειγμα καταλαβαίνουμε ότι μια λωτομάτα (γυναίκα με μάτια σαν λωτούς;) κάθεται κάτω από κάτι που ονομάζεται καβουροσουκιές (κάποιο δέντρο;), και ετοιμάζεται να φάει μια σαλάτα που αποτελείται από ντομάτες, καδάμπες και γατζιές. Τι είναι όμως οι καδάμπες, οι γατζιές, οι αμπανοζιοδεντρώνες ή οι αρτζούνες; Τι πραγματικά σημαίνουν ολα αυτά;
Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, η απάντηση είναι «δεν σημαίνουν τίποτα».
Για περαιτέρω ανάλυση των νοημάτων του Ινδικού Παραμυθιού προτείνεται το άρθρο του Ν.ΣαραντάκουΟ Σεφέρης και οι αμαλάκες.
Στο δια ταύτα:
Ως πιθανή λέξη (pοssible word) ορίζεται «κάθε ακολουθία φθόγγων που υπακούει στους φωνοτακτικούς περιορισμούς (phonotactic constraints) μιας γλώσσας, αλλά δεν έχει σημασία π.χ. πρίκι (/'priki/)/. Ονομάζεται επίσης λέξη χωρίς σημασία (nonsense word).» (Fromkin et al. 2005: 760).
Φωνοτακτικοί περιορισμοί(phonotactics/phonotactic constraints) ονομάζονται «οι κανόνες που ορίζουν τις επιτρεπτές ακολουθίες φωνημάτων» σε μια γλώσσα (Fromkin et al. 2005: 772), λ.χ. στην ελληνική ή στην αγγλική ένα ρινικό σύμφωνο στην αρχή της λέξης μπορεί (επιτρέπεται) να ακολουθείται από φωνήεν (ελληνική νότα, αγγλική note), ή στην ισπανική μια λέξη δεν μπορεί (δεν επιτρέπεται) να ξεκινάει με δύο ή περισσότερα σύμφωνα (αγγλική school, ισπανική escuela).
Εφόσον λοιπόν μια λέξη είναι γραμματική / ορθώς σχηματισμενη όταν ακολουθεί τους μορφολογικούς και συντακτικούς κανόνες μια γλώσσας (γραμματική της γλώσσας, Crystal 2006), σχηματίζεται δηλαδή και τοποθετείται μέσα στην πρόταση κατά το παράδειγμα άλλων λέξεων, τότε οι πιθανές λέξεις είναι και αυτές γραμματικές.
Και για ποιό λόγο είναι σημαντικά όλα αυτά; Για να σκεφτόμαστε και δεύτερη και τρίτη φορά πριν κατακρίνουμε κάποιον επειδή έκανε ένα γλωσσικό «λάθος». Πολλές φορές το λάθος είναι απλώς κάτι που δεν υπάρχει ακόμα ή, για διάφορους λόγους, δεν έχει χρειαστεί ούτε πρόκειται να χρειαστεί να υπάρξει.
Για παράδειγμα, η χρήση του όρου «άσφλατος» από την γνωστή αοιδό (στερητικό α + σφάλλω, δεν κάνω σφάλμα) δεν είναι γραμματικό λάθος. Ο μόνος λόγος που ο όρος αυτός μας ξενίζει και προκαλεί το γέλιο, είναι γιατί η λέξη αυτή υπάρχει ήδη στο ελληνικό λεξιλόγιο και καταλαμβάνει διαφορετική σημασία (οδόστρωμα). Ο σχηματισμός όμως, από άποψη γραμματικής, είναι απόλυτα ορθός.
Εάν απεγκλωβιστούμε από τον περιττό γλωσσικό καθωσπρεπισμό και αφήσουμε τη φαντασία μας να αποκαλύψει κάθε φορά αυτό ακριβώς που σκεφτόμαστε, τότε μπορούν να δημιουργηθούν αμέτρητες καινούριες λέξεις που μόνο να εμπλουτίσουν και να ομορφύνουν την έκφραση μπορούν. Αυτή η γλωσσική διεργασία διενεργείται άλλωστε και κατά τη γλωσσική κατάκτηση (γλώσσα των νηπίων), με την απερίγραπτη δημιουργικότητα στην παραγωγή πληθώρας νέων λέξεων.
Το να κάνουμε χρήση μιας λέξης που «δεν υπάρχει» δεν δείχνει αλλοίωση και μη συμμόρφωση με τη «μία, αναλοίωτη, αρχέτυπη, πραγματική γλώσσα» (που είναι συνυφασμένη για διάφορους λόγους με την αρχαία ελληνική γλώσσα), δείχνει άριστη κατανόηση και χρήση σε συγχρονικό επίπεδο, είναι δε ένας από τους πολλούς θετικούς τρόπους με τους οποίους μια γλώσσα όχι μόνο εγκαθιδρύεται στο παγκόσμιο γλωσσικό γίγνεσθαι, αλλά και εξελίσσεται.
❃❃❃
Βιβλιογραφία:
Fromkin, V. Rodman, R. Hyams, N. 2008. Εισαγωγή στη μελέτη της γλώσσας. Εκδόσεις Πατάκη (επιμ. Γ. Ι. Ξυδόπουλος)
Crystal, D. 2006. Λεξικό Γλωσσολογίας και Φωνητικής. Εκδόσεις Πατάκη (μετάφραση: Γ. Ι. Ξυδόπουλος)
Η ευεργετική ιδιότητα της γραφής γίνεται πλέον όλο και περισσότερο γνωστή (journaling, post notes κ.λπ.). Το να αποδίδεις γραπτά ό, τι έχεις στο μυαλό σου (σε επίπεδο ταξινόμησης της καθημερινότητας, εκτόνωσης των συναισθημάτων ή και προσπάθεια ανακάλυψης βαθύτερων εσωτερικών εννοιών) σε βοηθά να αντικρίσεις με πλέον χειροπιαστό (άρα ευμετάβλητο) τρόπο κάθε πτυχή του εξωτερικού ή εσωτερικού σου κόσμου.
Στο παρόν άρθρο δεν αναφερόμαστε στην γραφή που εξυπηρετεί την καθημερινότητά μας (λίστα για τα ψώνια, to-do κ.λπ.), αλλά στην γραφή που μας βοηθάει να εκτονώσουμε τα ενδότερά μας σε στιγμές άγχους και σε εκείνη που μας βοηθάει, εν τέλει, να λύσουμε μεγάλα κατά τα φαινόμενα μυστήρια της ζωής μας - στη γραφή ως μέσο αυτοβελτίωσης και αλλαγής των προβληματικών σημείων της καθημερινότητάς μας.
Η γραφή υπό αυτή την έννοια αξιοποιείται με βάση δύο άξονες: τόσο ως μέσο έκφρασης και εξωτερίκευσης των σκέψεων και συναισθημάτων (άμεση και παροδική εκτόνωση), όσο και ως τον βασικό τρόπο με τον οποίο μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε ποιοί είμαστε, πώς θέλουμε να ζούμε, ποιά είναι τα όριά μας κ.ο.κ. (βαθμηδόν εκτόνωση με μόνιμα αποτελέσματα). Επί της παρούσης αναφερόμαστε στην πρώτη περίπτωση (με την δεύτερη θα ασχοληθούμε σε επόμενο άρθρο).
Υπάρχουν πάμπολλες διαφορετικές τεχνικές γραφής που ταιριάζουν σε πάμπολλους διαφορετικούς ανθρώπους. Ένα όμως είναι το στοιχείο που δεν πρέπει να λείπει για να είναι η γραφή (και η αυτοβελτίωση) αποτελεσματική: ηειλικρίνεια.
Ακολουθούν τέσσερις μικρές προτάσεις αυτοβοήθειας μέσω της γραφής στην καθημερινότητα:
Μην φοβάσαι να αυτοσαρκαστείς ━━━
Ρωτάς απεγνωσμένα ξανά και ξανά τον εαυτό σου «γιατί;»; «Γιατί μου συμβαίνει αυτό;», «γιατί σε μένα», «γιατί εγώ;». Γράψε σε ένα χαρτί με μεγάλα κεφαλαία γράμματα «ΓΙΑΤΙ;». Γράψε μια ειρωνική, αυτοσαρκαστική απάντηση που να απευθύνεται στον εαυτό σου: «γιατί είσαι ζώον, για αυτό». Άφησε τον εαυτό σου να γελάσει με το μερίδιο ευθύνης σου στην απόγνωσή σου. Μετά προσπάθησε να απαντήσεις σοβαρά στο γιατί σου συμβαίνει αυτό. Μόλις αποδεχτείς την ευθύνη σου μέσω του αυτοσαρκασμού η απάντηση θα έρθει πολύ πιο εύκολα. Και να μην έρθει, τουλάχιστον θα περιορίσεις το άγχος. Στην αρχή φαίνεται χαζό και ανούσιο, αλλά με τον καιρό ωφελεί πραγματικά την ψυχή (σε σημείο που, κάποια στιγμή, δεν θα είναι καν απαραίτητο). Σημείωση: δεν απαγορεύεται να αυτοσαρκαστείς σε μια στιγμή αδυναμίας σου, επιβάλλεται. Δεν μειώνεις την σοβαρότητά της, ανακαλύπτεις την πραγματική της υπόσταση.
Απάντα σε απλές ερωτήσεις ━━━
Μην κουράζεις το μυαλό σου με βαθυστόχαστες, φιλοσοφικές έννοιες. Αυτές οφελούν σε στιγμές χαράς, γαλήνης, ψυχικής και πνευματικής ενάργειας, όχι σε στιγμές άγχους και πανικού. Μην αναρωτιέσαι αν πρέπει να φοβάσαι τον θάνατο, αν είσαι αρκετός, αν έχεις κάποιο πρόβλημα. Αναρωτήσου γιατί σου αρέσει τόσο πολύ το παστίτσιο και τι μπορείς να κάνεις για να το κάνεις ακόμα καλύτερο. Γράψε τι σου αρέσει στο άρωμά του, στην υφή του, στον συνδυασμό των γεύσεων του. Θυμήσου που έφαγες το καλύτερο παστίτσιο στη ζωή σου. Τι υλικά χρησιμοποιούσε αυτός ή αυτή που το έφτιαξε. Γράψε «πόσο τυχερός/ή είμαι που ζω και έχω τη δυνατότητα να φάω αυτό το θείο παστίτσιο» (δεν θα τα δει κανείς, αφέσου). Κάνε το για κάθε τι μικρό σου δίνει στιγμιαία χαρά. Διόγκωσε αυτή τη χαρά. Τέντωσέ την και καν' την να διαρκεί περισσότερο (τόσο όσο γράφεις). Με τον καιρό θα συνειδητοποιήσεις ότι το μόνο που αρκεί τελικά για να σου φτιάξει τη μέρα είναι μια μερίδα από το αγαπημένο σου φαγητό, και τίποτα δεν αξίζει τόσο ώστε να στη χαλάσει.
Απεκδύσου την προκατάληψη ━━━
Η γραφή δεν είναι μόνο τέχνη (λογοτεχνία, ποίηση, δημιουργική γραφή κ.ά.). Η γραφή είναι η αποτύπωση της σκέψης. Συχνά βοηθάει να αφαιρέσεις από την σκέψη σου τους χρυσοποίκιλτους μανδύες με τους οποίους την έχεις στολίσει (ή κρύψει, ή παραμορφώσει, ή πλανέψει, ή κατακρεουργήσει). Αν έχεις πλούσιο λεξιλόγιο γράψε σαν πεντάχρονος/η, αν απολαμβάνεις την ανάγνωση ή συγγραφή λογοτεχνίας γράψε σαν «αγράμματος/η», αν σκέφτεσαι ποιητικά γράψε χωρίς σύνταξη και σε greeklish. Προσπάθησε να αφαιρέσεις από την σκέψη σου τις λογοτεχνικές τεχνικές που είναι στολίδια της λογοτεχνίας (η οποία είναι ένα μέρος μόνο του γραπτού λόγου), και αποτύπωσε πεζά, άχρωμα, ξεκάθαρα αυτό ακριβώς που νιώθεις. Οτιδήποτε γράφεται δεν απαιτεί καλαισθησία και μέτρο. Βρίσε, κάνε ορθογραφικά λάθη, γράψε άτσαλα, άσε τα ανεπαίσθητα λαθάκια της σκέψης σου να αποτυπωθούν χειροπιαστά μπροστά στα μάτια σου. Η τέχνη του λόγου εξ ορισμού δεν περιέχει λάθη (εφόσον μιλάμε για τέχνη). Η σκέψη σου όμως ναι. Αντιμετώπισέ την. Δες στο χαρτί αυτό που πραγματικά σκέφτεσαι, και όχι κάτι επιτηδευμένο, όμορφο και «τέλειο». Γράψε ατελώς, γιατί είσαι ατελής.
Μην είσαι υποκριτής/τρια (όλη την ώρα) ━━━
Έχεις πανέμορφο και αψεγάδιαστο γραφικό χαρακτήρα; Στοίχημα ότι δεν έχεις. Ο γραφικός χαρακτήρας είναι, κυριολεκτικά, η αποκάλυψη του χαρακτήρα μέσω της γραφής. Αν αφεθείς και προσπαθήσεις να γράψεις πιο πρόχειρα, πιο παιχνιδιάρικα, αν αφήσεις τα αισθήματά σου να καθοδηγήσουν το χέρι σου τα γράμματά σου θα πάρουν άλλη πνοή. Θα κάνεις έντονες γωνίες όταν είσαι τσαντισμένος ή τσαντισμένη, μεγάλες στρογγυλές κλειστές καμπύλες όταν νιώθεις μόνος ή μόνη, ανεπαίσθητες γραμμές όταν δεν σε νοιάζει τίποτα, και κάθε τι που νιώθεις θα μπορεί να φανεί μέσω των γραμμάτων σου. Μην προσπαθείς να έχεις πάντοτε έναν άψογο γραφικό χαρακτήρα, τον ίδιο σε κάθε περίσταση. Είναι το ίδιο υποκριτικό με το να προσπαθείς να είσαι τέλειος ή τέλεια σε κάθε περίσταση. Τουλάχιστον στις προσωπικές σου σημειώσεις, γράψε σαν να είσαι εσύ και όχι η εικόνα που αρέσκεσαι να δείχνεις στους άλλους.
Σκεφτόμαστε πιο γρήγορα απ' ότι γράφουμε. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην έχουμε τον χρόνο να επεξεργαστούμε όλα όσα σκεφτόμαστε, να οδηγούμαστε σε λογικές πλάνες, να σαμποτάρουμε τον εαυτό μας και να οδηγούμαστε σε μια καταστροφή που δεν θα υπήρχε, αν αφιερώναμε τον χρόνο που άρμοζε στις σκέψεις μας.
Όσες περισσότερες οι σκέψεις μας, τόσο περισσότερο χρόνο πρέπει να αφιερώνουμε στην ανάλυση και αποκρυπτογράφησή τους. Η σκέψεις μας δεν έχουν μία όψη (αυτή με την οποία εμφανίζονται πρώτη φορά στο συνειδητό), έχουν πολλές. Για να καταλάβουμε τι εννούσαμε με την κάθε σκέψη μας, οφείλουμε να τις επεξεργαστούμε σαν ένα οποιοδήποτε κείμενο προς ανάλυση (όπως ακριβώς στο σχολείο). Πρέπει επομένως να καταγράφουμε την σκέψη που μας προβληματίζει ανά πάσα στιγμή της ημέρας και να την παρατηρούμε όπως ο επιστήμονας το πείραμα, να υποθέτουμε, να αναλύουμε πιθανά σενάρια, και να εξάγουμε αποτελέσματα. Αποστασιοποιημένα, χωρίς πάθος.
Εφόσον η σκέψη εξαρτάται και επηρεάζεται από χιλιάδες πράγματα (άγχος, ερεθίσματα, συναισθήματα, αναμνήσεις, ουσίες, ύπνος και τόσα άλλα), τότε σημαίνει ότι δεν είμαστε οι σκέψεις μας, όπως τόσο έντονα έχει προταθεί. Είμαστε αυτό που κάνουμε για αυτές, είμαστε ο τρόπος που τις αντιμετωπίζουμε.
Μέρος II (σε επεξεργασία)
Philomαtheia 25 Απριλίου 2022
«Όσο πιο πολύ βοηθάς κάποιον, τόσο πιο πιθανό είναι να τον βρεις απέναντί σου». Το παρόν απευθύνεται στον ευεργέτη.
Όλοι και όλες έχουμε στο μυαλό μας, λίγο πολύ, μια εμπειρία αχαριστίας. Ίσως έχουμε οι ίδιοι και ίδιες υπάρξει αχάριστοι και αχάριστες, ή απλώς δεν λάβαμε την ευγνωμοσύνη που πιστεύαμε ότι αξίζαμε. Το να μην αναγνωρίζει κάποιος την προσφορά μας δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό: κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να θεωρεί ορθές ή αξιέπαινες οποιεσδήποτε θυσίες μας, αφενός γιατί δεν είναι υποχρεωμένος να διαθέτει το ψυχικό μεγαλείο που απαιτείται για να νιώσει ευγνώμων, και αφετέρου γιατί η προσφορά είναι ευθύνη αυτού που προσφέρει, ποτέ του αποδέκτη.
Ιδιαίτερη και άξια λόγου περίπτωση είναι εκείνη του ευεργετηθέντος αχάριστου φίλου. Μια ειδική κατηγορία αχαριστίας που έχει ως βάση την ικανότητα του ενός, και την αδυναμία του άλλου. Ο αχάριστος φίλος έχει τη δύναμη και τη πρόσβαση να κάνει το μεγαλύτερο κακό. Το χειρότερο; Το επιδιώκει.
Υπάρχουν άνθρωποι που τρέφονται από τους άλλους. Προσέχουν πολύ με ποιους θα συνευρίσκονται ανά πάσα στιγμή, είναι μανιακοί με το να ανήκουν σε μια παρέα (της οποίας τα μέλη έχουν οι ίδιοι εγκρίνει έπειτα από εξονυχιστικό έλεγχο και κανένα μέλος της δεν δικαιούται να ξεφύγει από αυτή - σε αυτή τη περίπτωση καταδικάζεται ως προδότης) και κάνουν ό, τι μπορούν για να απομυζήσουν τα επιτεύγματα και το φως τους ανά πάσα στιγμή. Προσοχή! Ποτέ κανείς τους δεν θα παραδεχτεί ότι επωφελείται από τους φίλους του. Το αντίθετο: προσπαθούν να προωθούν μια εικόνα ανεξαρτησίας, ενώ στην πραγματικότητα το σύνολο των διαπροσωπικών τους (επιτυχημένων ή αποτυχημένων) σχέσεων εξαρτάται αποκλειστικά από την παρέα τους.
Συνήθως έχουν συγκεκριμένο στόχο: ένα άτομο αρκετά αγαθό που θα πιστέψει ότι μπορεί να δημιουργήσει μια πραγματική αμφίδρομη σχέση, ένα άτομο γεμάτο πίστη και αυτοπεποίθηση. Ένα άτομο πιο ικανό, πιο πετυχημένο (συνήθως και πιο ευπαρουσίαστο) το οποίο όμως να έχει τα ανάλογα ψυχικά χαρίσματα, αυτά της προσφοράς και της ανιδιοτέλειας (η ανιδιοτέλεια είναι η τροφή του αχάριστου). Θα προσδεθεί σαν βδέλλα πάνω του, θα γίνει ο καλύτερός του φίλος προκειμένου να νιώθει την ασφάλεια του ανήκειν σε κάποιον που μπορεί να κινεί τα καθημερινά νήματα, χωρίς όμως να φαίνεται, γιατί είναι αρκετά αφελής ώστε να καταλάβει ότι τον χρησιμοποιούν!
Ο αχάριστος θα τρέφεται κάθε δευτερόλεπτο της ύπαρξής του από το μεγαλείο που εκπέμπει μια καθαρή και χωρίς δόλο ψυχή, θα αρπάζει ευκαιρίες, θα εκμεταλλεύεται καταστάσεις και όταν δεν μπορεί, θα φθονεί. Σε μισεί τόσο όσο σε χρειάζεται.
Και αν τυχόν εσύ, ο ευεργέτης, αντιληφθείς κάτι από όλα αυτά και θελήσεις να του μιλήσεις, στο πυρ το εξώτερον!
Και αν απλώς αποχωρήσεις (απαραίτητη διαδικασία της εξέλιξης ενός υγιούς εγκεφάλου) ο ετερόφωτος ευεργετηθείς αχάριστος είναι τόσο χαμένος, τόσο εξοργισμένος που έχασε την πηγή του φωτός του, που θα κάνει ό, τι είναι ανθρωπίνως δυνατόν για να σε μειώσει, ακόμα κι αν δεν μιλάτε πια.
Θα παρακολουθεί σιωπηρά την πορεία σου, θα μελετά από απόσταση αναπνοής τα βήματά σου, αν μπορεί θα αντιγράψει ακόμα και ένα μικρό γραμματάκι του ονόματός σου προκειμένου να φανείς λιγότερο πρωτότυπος, λιγότερο μοναδικός.
‟Ο ευεργετημένος αχάριστος θα βρει τον τρόπο να επωφελείται από σένα ακόμα και αν σας χωρίζουν χιλιόμετρα!
Και προφανώς δεν θα παραδεχτεί ποτέ αυτή τη συμπεριφορά (μετα βίας πείθει, καμιά φορά, τον εαυτό του). Θα βρωμίσει το όνομά σου σε κάθε ευκαιρία, θα αποκαλύψει τα τρωτά σου σημεία και μυστικά, θα κάνει ό, τι μπορεί για να σε κάνει να φανείς αναξιόπιστος ακόμα και σε όσους σε ήξεραν. Η πρώην φιλία σας είναι τρανταχτό επιχείρημα της υποτιθέμενης αξιοπιστίας των λεγομένων του.
Συχνά θα κάνει εσένα να φανείς αχάριστος, ενώ εκείνον θύμα. Θα χρησιμοποιήσει την αποχώρησή σου ως επιχείρημα της ιστορίας που θα δημιουργήσει μέσα από τα τόσα στοιχεία που έχει συλλέξει για σένα, η οποία αναπόφευκτα θα μοιάζει αληθής.
Ο ευεργετημένος αχάριστος σε φθονεί γιατί σε χρειάζεται αλλά σε μισεί γιατί τον κατάλαβες. Μην θυμώνεις λοιπόν, μην εκνευρίζεσαι και μην τον κακολογείς. Δείξε του την κατανόηση που είχε πάντα ανάγκη. Αν είχε την επιλογή να είναι σαν εσένα, θα ήταν. Αφού δεν μπορεί, συμπόνεσέ τον και μην τον αδικείς.
Φαντάσου πόσο τεράστιο πλήγμα είναι σε έναν υπέρμετρο και εύθραυστο εγωισμό, η συνειδητοποίηση ότι ποτέ δεν έκανε τίποτα μόνος του, ότι πάντα βρισκόταν στη σκιά κάποιου, ότι πάντα προσπαθούσε κάποιον να προσπεράσει και κάτι να αποδείξει, ότι ποτέ δεν ασχολήθηκε με τον εαυτό του αλλά μόνο με το τι θα πει ο κόσμος για αυτόν (και για σένα). Φαντάσου πόσο μακρύ είναι το ταξίδι της αυτοβελτίωσης, της πνευματικής, ηθικής και ψυχικής προόδου. Όχι μόνο μην τον κάνεις εχθρό, αλλά αν αντέχεις και δοθεί η ευκαιρία, βοήθησέ τον.
Δεν θα το εκτιμήσει (και μάλλον θα σε μισήσει περισσότερο) αλλά τουλάχιστον θα έχεις προσπαθήσει να σώσεις τα επόμενα θύματά του.
η πίστηκάποιου στον εαυτό του, ότι μπορεί να καταφέρει κάτι
[Βικιλεξικό]
Η εκτίμηση και η ευγνωμοσύνη, που είναι απαραίτητα χαρακτηριστικά στην πορεία της αυτοβελτίωσης, που με τη σειρά της είναι απαραίτητη για κάθε νοήμον ον του πλανήτη, έρχεται μέσα από ένα συγκεκριμένο είδος πληρότητας που σχετίζεται με το «είμαι αρκετός/ή για μένα» (το οποίο δεν σχετίζεται εννοιολογικά με το trendy πλέον κίνημα #loveyourself).
Στην προσπάθειά μας να κατανοήσουμε τους παράγοντες που καθορίζουν πότε έχουμε ή δεν έχουμε αυτοπεποίθηση για κάτι και γιατί, καλούμαστε να συνειδητοποιήσουμε και να αποδεχτούμε ότι άμα αποκτήσουμε πίστη στον εαυτό μας, δηλαδή αυτοπεποίθηση, μπορούμε να καταφέρουμε τα πάντα. Κανείς όμως δεν μας εξήγησε τι πραγματικά σημαίνει «πίστη στον εαυτό» και ποια είναι αυτά τα «πάντα» που μπορούμε να καταφέρουμε.
Αυτοπεποίθηση σημαίνει να αντικρίζεις ένα πανέμορφο τοπίο και να μην νιώθεις την ανάγκη να το μοιραστείς στα social media, ή να τρώς το πιο νόστιμο φαγητό του πλανήτη και να μην το στέλνεις στην ομαδική συνομιλία. Σημαίνει να βγαίνεις από το σπίτι σου το πρωί, να κάνεις τις δουλειές σου και να γυρνάς το βράδυ χωρίς να έχεις κρίνει ούτε μια φορά το παραμικρό για κάποιον τυχαίο περαστικό που είδες (είτε θετικά είτε αρνητικά). Σημαίνει να μην σκέφτεσαι το παρελθόν ούτε το μέλλον (εκτός από το άμεσο, προφανώς) αλλά να ζεις το παρόν, δηλαδή να έχεις περιοδικότητα μίας ημέρας (κάθε πρωί που ξυπνάς να μην σε απασχολούν τα χάλια της προηγούμενης αλλά ούτε τα «τι θα γίνει αν» της επόμενης). Σημαίνει να μην αλώνεσαι στη διαδικασία ανακάλυψης του νοήματος της ζωής, αλλά να προσπαθείς, κάθε μέρα που περνά, να δίνεις νόημα στη ζωή σου -στη συγκεκριμένη μέρα που ζεις.
Σημαίνει να είσαι απαλλαγμένος από την προκατάληψη (π.χ. «αποκλείεται να με πάρουν στη δουλειά, έχω τη μισή προϋπηρεσία από τους υπόλοιπους», ή «δεν θα του/της το πω, δεν πρόκειται να καταλάβει». Σημαίνει να αποδέχεσαι ότι δεν είσαι μελλοντολόγος (δεν έχεις ιδέα τι πρόκειται να συμβεί όσο μανιακός κι αν είσαι με το να έχεις τον έλεγχο) δηλαδή το να αφήνεις τα πράγματα να είναι ακριβώς όπως είναι κάθε δευτερόλεπτο της ζωής σου (να μην προσπαθείς να τα χρωματίσεις διαφορετικά από ότι όντως είναι).
Σημαίνει να είσαι φίλος της αλήθειας και να την αποδέχεσαι όσο καταστροφική κι αν φαίνεται. Για παράδειγμα, αν είσαι στο «απόγειο» της καριέρας σου αλλά μια φωνή μέσα σου σου λέει να τα παρατήρεις όλα για κάτι άλλο, να το κάνεις χωρίς δεύτερη σκέψη. Όχι από αλαζονεία και έπαρση, αλλά επειδή αποδέχεσαι την αληθινή εγκάρδια επιθυμία σου (όσο και αν αντιβαίνει σε αυτό που κάποτε νόμιζες ότι είναι καλύτερο για σένα). Σημαίνει να εξελίσσεσαι ταχύτατα και να αναθεωρείς ακόμα και τα πράγματα για τα οποία κάποτε έκοβες το χέρι σου, όταν χρειαστεί.
Σημαίνει να είσαι αυτάρκης, να χρειάζεσαι όσο το δυνατόν λιγότερα πράγματα τα οποία όμως να είσαι σε θέση να αποκτήσεις. Σημαίνει να είσαι ρεαλιστής. Να κάνεις σχέδια μόνο όταν είσαι σε θέση να τα πραγματοποιήσεις άμεσα και χωρίς προϋποθέσεις (π.χ. «αν δουλέψω σκληρά, αν βγάλω πολλά λεφτά, αν κληρονομήσω το σπίτι, αν μετακομίσω στο εξωτερικό, αν βρω τον έρωτα της ζωής μου, τότε θα...», ώστε η ευτυχία σου να μην εξαρτάται από μελλοντικούς και υποθετικούς παράγοντες.
Σημαίνει να αναγνωρίζεις την επιτυχία των άλλων, να χαίρεσαι με αυτή σαν να είναι δική σου, να ευγνωμονείς όταν κάποιος σου δίνει μια ιδέα, σου μαθαίνει κάτι, ή ακόμα και σε διορθώνει. Σημαίνει να είσαι σε θέση να πεις «σε ευχαριστώ που μου άλλαξες γνώμη». Σημαίνει να επιβραβεύεις ό, τι κάνουν οι άλλοι αλλά εσύ δεν μπορείς (ακόμα, ή και ποτέ). Σημαίνει να μην νομίζεις ότι όλα γίνονται για σένα ή ότι σε επηρεάζουν με κάποιο τρόπο. Σημαίνει να διαισθάνεσαι την αλήθεια και να μην έχεις ανάγκη αποδείξεις για να καταλάβεις αν τα λεγόμενα κάποιου είναι αληθή ή ψευδή (δηλαδή να έχεις το θάρρος να στηρίξεις τη λογική, το μυαλό και την ενσυναίσθησή σου χωρίς κάποιον ή κάτι να τα επιβεβαιώνει).
Η αυτοπεποίθηση προκύπτει ανν (sic) βρίσκεσαι σε απόλυτη επαφή με το παρόν, τον εαυτό και την αλήθεια. Δεν σχετίζεται με τους στόχους, τα επιτεύγματα, την καλή ή κακή εμφάνιση. Δεν σχετίζεται με το πόσο «αγαπάς τον εαυτό σου», ούτε με το πόσο «αποδέχεσαι και προσπαθείς να βελτιώσεις τα ελαττώματά σου» και σίγουρα δεν έχει καμία σχέση με τις επιτυχίες ή αποτυχίες σου (αν αποκτήσεις αυτοπεποίθηση, το κόνσεπτ «επιτυχία» και «αποτυχία» δεν θα υπάρχει πλέον στη ψυχή σου, ούτε καν στο λεξιλόγιό σου). Αυτοπεποίθηση είναι η γενναιότητα να κάνεις κάτι όσο λάθος κι αν φαίνεται σε κάποιον άλλο. Είναι η εμπιστοσύνη στο ένστικτο και πως ότι σου συμβεί είναι δική σου ευθύνη, επομένως είσαι σε θέση να το στηρίξεις. Και ούτε πρόκειται να το μετανιώσεις ποτέ, ακριβώς γιατί έκανες αυτό που πίστευες ότι έπρεπε να κάνεις. Σημαίνει η σκέψη «τι θα πει ο κόσμος» να μην υπάρχει για σένα σαν έννοια.
Αυτοπεποίθηση είναι η συνεχής αυτοβελτίωση όταν δεν σχετίζεται με κανέναν άλλον άνθρωπο πέρα απ' τον εαυτό. Αν σχετίζεται με οποιονδήποτε τρόπο με οποιονδήποτε άνθρωπο δεν είναι αυτοπεποίθηση, είναι ακούσια υποκρισία και έχει επιβεβαιωμένα αρνητικά αποτέλεσματα (αίσθηση ματαιότητας, αδικαιολόγητη απαισιοδοξία, μοιρολατρεία, ευθυνοφοβία και όλες τις ψυχοσωματικές συνέπειες που αυτά συνεπάγονται).
Μια «μεγάλη» μύτη, τα λίγα χρήματα, οι συνεχείς «επαγγελματικές αποτυχίες», η κακή παιδική ηλικία και κάθε τί άλλο τυραννάει έναν άνθρωπο, δεν είναι ο λόγος που έχει χαμηλή αυτοπεποίθηση, ούτε στοχεύοντας σε αυτά πρόκειται να τη βελτιώσει.
Το πρώτο βήμα για έρθει κανείς/μιά λίγο πιο κοντά στην έννοια της πίστης στον εαυτό, είναι η πάταξη του εγωισμού. Δεν μπορείς να έχεις αυτοπεποίθηση όταν νιώθεις πως η ζωή σου χρωστάει, γιατί δεν μπορείς να αναλάβεις την ευθύνη του να χρωστάς εσύ κάτι στον εαυτό σου.
Βασική προϋπόθεση για να συμβούν όλα αυτά είναι η πίστη ως έννοια, ως ικανότητα, ως ανθρώπινο χαρακτηριστικό, ως εγκεφαλική διεργασία, ως τρόπος σκέψης, ζωής και δράσης. Συνειδητοποιώντας τη νέα αυτή νοοτροπία, η πολυσυζητημένη «πίστη στον εαυτό» ως ορισμός της αυτοπεποίθησης αποκτά πλέον νέα νοήματα...
Philomαtheia 08 Μαρτίου 2022
Η ζωή δεν είναι γρήγορη, δεν προσπαθεί να σου ξεφύγει και να ξεγλιστρήσει απ΄ τη συνείδησή σου. Δεν σε εμπαίζει. Ο χρόνος δεν είναι αμείληκτος και δεν τιμωρεί. Ο χρόνος εν τέλει δεν είναι λίγος.
Το «δεν έχω χρόνο» είναι σε άμεση συνάρτηση με το «τι θέλω να κάνω στον συγκεκριμένο χρόνο που έχω». Όταν δεν ξέρεις τι θέλεις να κάνεις, θες δηλαδή να τα κάνεις όλα για να έχεις περισσότερες πιθανότητες να κάνεις αυτό που πραγματικά θες να κάνεις αλλά δεν το ξέρεις ότι το θες, τότε αναπόφευκτα δεν έχεις χρόνο να κάνεις σχεδόν τίποτα.
Έχεις δικαίωμα να θες να κάνεις μόνο όσα σου ορίζει ο χρόνος που έχεις εκ φύσεως. Αν λοιπόν έχεις εκ φύσεως, για παράδειγμα, 100 χρόνια ζωής, έχεις δυνατότητα να κάνεις πάρα πολλά πράγματα, όχι όμως περισσότερα απ' όσα σου ορίζουν τα 100 σου χρόνια.
Η ματαιότητα της θνητότητας και ο φόβος του θανάτου (που δεν έχεις αποδεχτεί παρά τον σκληρό και τραχύ σου χαρακτήρα) είναι βασικοί παράγοντες στην αδυναμία διαχείρισης του χρόνου, αλλά δεν είναι οι μόνοι. Η υπερπροβολή στα κοινωνικά δίκτυα μιας υπερζωής, υπερκαταναλώνοντας, υπερταξιδεύοντας, υπερτρώγοντας, υπερχαζεύοντας, υπερθαυμάζοντας και υπεραποβλακώνοντας, έχει αδιαμφισβήτητα συμβάλει στον υποβιβασμό και την υπανάπτυξη των με δυσκολία υπό κατασκευή συνειδητών και ασυνείδητων επιθυμιών μας.
Σχεδόν καμία επιθυμία σου δεν είναι δική σου πεποίθηση. Είναι επιθυμία που ρίζωσε έξωθεν. Ζεις ασυνείδητα, όπως σου πρόσταξαν (υπό τη σκέπη της πρότασης) άλλοι.
Δεν είναι δυνατόν να θες
και καριέρα,
και ταξίδια,
και οικογένεια,
και απομόνωση,
και κοινωνικότητα,
και τεμπελιά,
και εισόδημα,
και αναρχία,
και τάξη,
και μόρφωση,
και τέχνη,
και γνώση,
και άγνοια,
και ό,τι άλλο θεωρείς άξιο να ζει κανείς με αυτό,
και να τα πληροίς όλα στον ίδιο βαθμό, ώστε να μην νιώθεις ότι κάτι από αυτα υπολείπεται, να μην νιώθεις δηλαδή την αποτυχία επίτευξης κάποιου τόσο σημαντικού στόχου ζωής. Μα το λάθος σου είναι το εξής: το βέλος φεύγοντας απ' το τόξο έχει έναν στόχο, μία κατεύθυνση, ένα σημείο βολής. Η επιτυχία ή αποτυχία είναι επόμενο βήμα, και διαχειρίζεται αναλόγως. Μα δεν μπορείς να έχεις ένα τόξο, ένα βέλος, και να θες με το ζόρι να πέσει σε πολλές κατευθύνσεις ταυτόχρονα, με την ίδια επιτυχία σε όλες. Ένα βέλος τη φορά.
Και όσον αφορά το βέλος της ζωής, έχεις μόνο ένα βέλος. Επίλεξε με βάση τις πεποιθήσεις σου τί θα το κάνεις, και πώς θα πετύχεις τον στόχο όσο καλύτερα μπορείς. Μα μην απατάσαι ότι έχεις περισσότερα από ένα (δεν χωράνε πολλές ζωές σε μία). Όταν ζεις σαν να έχεις πολλά βέλη, είσαι καταδικασμένος να μην σου φτάνει ο χρόνος. Γιατί δεν μπορείς να αποδεχτείς ότι το μόνο που έχεις είναι το εδώ και τώρα, που όλα μαζί (τα εδώ και τα τώρα) συναποτελούν το βέλος της ζωής σου.
Μην το κατακερματίζεις, γιατί αυτό που θα φτάσει στο τέλος θα είναι τα πολλά, τσακισμένα κομμάτια του.
Υποστηρικτές του ιστολογίου | Πάτρα Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους επιχειρηματίες πατήστε εδώ
Philomαtheia 05 Φεβρουαρίου 2022
Για όλους τους εφήβους που χρειάζονται ένα φίλο, έναν αδερφό, έναν γονιό ή απλά κάποιον να τους χτυπήσει απαλά στην πλάτη και να τους πει “όλα θα πάνε καλά”.
Συμβουλές, facts και χαστούκια συνειδητοποίησης που όλοι οι ενήλικοι ευχόμασταν να μας είχαν πει νωρίτερα.
❃❃❃
Α. Συμβουλές
1. Μην στείλεις αυτή τη φωτογραφία
Το «αποκλείεται να συμβεί σε εμένα, χιλιάδες άτομα το κάνουν» δεν ίσχυε ποτέ. Μην στείλεις την φωτογραφία που σου ζητά κάποιος στο ίντερνετ, ειδικά αν τον γνώρισες μέσω αυτού. Ειδικά την γυμνή φωτογραφία που σκέφτεσαι ότι δεν πειράζει να στείλεις γιατί δεν φαίνεται το πρόσωπό σου ή γιατί «τον/την ξέρεις, δεν θα έκανε ποτέ κάτι που θα σε έκανε να νιώσεις άβολα». Πειράζει. Γενικά με τις φωτογραφίες, μην. Θα συμβεί και σε σένα, αργά ή γρήγορα, αγόρι ή κορίτσι. Μην νομίζεις ότι το διαδικτυακό «δεν μετράει».
Χώρισες; Η παρέα σου σε παράτησε; Ο bff σου σε αντικατέστησε; Πονάει αλλά πρέπει να το αποδεχτείς. Δεν έχεις εσύ κάποιο πρόβλημα, ούτε αυτοί ήταν υποχρεωμένοι να είναι μαζί σου για πάντα. Η απόρριψη είναι επιλογή, και πρέπει να σέβεσαι τις επιλογές των ανθρώπων, γιατί έχουν ακριβώς τα ίδια δικαιώματα με εσένα στην αυτοδιάθεση (=στο να κάνουν με τον εαυτό τους ό, τι θέλουν, χωρίς να επηρεάζονται από τα πρέπει των άλλων). Μάθε να ζεις με την απόρριψη γιατί θα την αντιμετωπίζεις σε όλη σου τη ζωή, όσο πετυχημένος/η, έξυπνος/η ή ευπαρουσίαστος/η κι αν είσαι. Δεν αρέσουμε σε όλους, και ειλικρινά αυτό είναι το πιο φυσιολογικό πράγμα του κόσμου.
3. Μην αποφασίζεις με άξονα τους φίλους σου
Καλά τα φιλαράκια στα σχολικά χρόνια, αξέχαστε στιγμές, γέλια και κλάματα, όμως η ζωή είναι πολλά περισσότερα από τα 4-5 χρόνια εφηβείας. Είσαι υποχρεωμένος/η να το δεις, και να πράττεις με βάση το καλό για σένα, και όχι αυτό που δεν θα «ξεβολέψει» το παρεάκι σου (που, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα έχεις σε λίγα χρόνια από τώρα). Από όλους αυτούς τους φίλους που φοβάσαι μην απογοητεύσεις με τις επιλογές σου, είναι ζήτημα αν θα μείνει ένας. Αυτή τη στιγμή εσύ είσαι το πιο σημαντικό άτομο στη ζωή σου, αυτό που πρέπει να προστατεύσεις και να βελτιώσεις πάση θυσία.
4. Αποταμίευσε
Αν σου περισσεύουν 0,20€ απ' το κολατσιό στο σχολείο, μην πάρεις 2 τσίχλες. Άστα στην άκρη, και στο τέλος του μήνα θα μπορέσεις να αγοράσεις τα hands free που (για άλλη μια φορά) έχασες. 😝 Η αποταμίευση είναι ο μόνος τρόπος να μην σου λείψει ποτέ τίποτα, είτε έχεις λίγα είτε πολλά χρήματα. Μην είσαι σπάταλος, μην πετάς πράγματα επειδή τα βαρέθηκες. Κάθε υλικό έχει αξία. Μην κάνεις αυθόρμητες αγορές και αγορές υπό πίεση. Τα λεφτά είναι το χειρότερο πράγμα του κόσμου ανά τους αιώνες, κάνε ό, τι μπορείς για να μην σε δεσμεύουν, να νιώθεις ελεύθερος είτε έχεις πολλά, είτε λίγα. Να είσαι ολιγαρκής και αυτάρκης και δε θα σου λείψει ποτέ τίποτα.
5. Διάβασε
Διάβασε για το σχολείο, για το φροντιστήριο, για τα αθλητικά, για τα κουτσομπολιά, διάβασε βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες, διάβασε τις ετικέτες των σαμπουάν και της σοκολάτας που θα φας, και γενικά ό, τι έχει γράμματα διάβασέ το. Η πληροφορία είναι το πιο σημαντικό πράγμα, αρκεί να την έχεις, και, όταν χρειαστεί, να την αξιοποιήσεις. Διαβάζοντας, επίσης, ενεργοποιείς κατά τέτοιον τρόπο τον εγκέφαλό σου, που κυριολεκτικά γίνεσαι πιο έξυπνος! (όχι, δεν θα σου βάλω πηγή γιατί δεν θα την διαβάσεις, να ψάξεις μόνος σου όπως πρέπει να κάνεις με το καθετί δεν σου αποδεικνύεται).
6. Πέτα το smartphone
Μια ώρα πριν κοιμηθείς και μια ώρα αφού ξυπνήσεις απαγορεύεται να χρησιμοποιείς το κινητό (όχι μόνο γιατί θα χρειάζεσαι γυαλιά απ' τα 22 σου). Το scrolling στα social είναι καταθλιπτικό, ανούσιο, εθιστικό, κακουργηματικό για τον εγκέφαλο και τον ψυχισμό (αν δεν με πιστεύεις δοκίμασε και μόνος ή μόνη σου σου). Δες το βίντεο από Καθημερινή Φυσικήτώρα! (μετά από αυτό το άρθρο προφανώς). Δεν χρειάζεσαι τα social για να επικοινωνείς (πληρώνεις που πληρώνεις για data, μπορείς να πληρώνεις για χρόνο ομιλίας και sms). Αν έχεις την τύχη να έχεις πρόσβαση σε PC, laptop ή tablet, πέτα τελείως το smartphone! Υπάρχουν αξιολάτρευτα κινητά με κουμπάκια, που έχουν και φιδάκι! 😆 (Διάβασε εδώ το νούμερο 5).
7. Μην θεωρείς τίποτα δεδομένο
Υποστηρικτές του ιστολογίου | Πάτρα Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους επιχειρηματίες πατήστε εδώ
Β. Facts
1. Οι βαθμοί του σχολείου ΔΕΝ καθορίζουν την επιτυχία στα επαγγελματικά
Ακόμα και στο Harvard να θες να δουλέψεις, μπορείς να το κάνεις χωρίς να έχεις 20/20 μέσο όρο στο λύκειο. Οι καλοί βαθμοί επί του παρόντος εξασφαλίζουν απλά την εισαγωγή σου σε κάποιο ελληνικό πανεπιστήμιο, όχι την επιτυχία σου σε αυτό, στο αντικείμενό του, στο επάγγελμα που θα ακολουθήσεις και την ευτυχία που θα αναζητάς μέσω αυτού. Οι καλοί βαθμοί είναι απλά ένα μέσο με το οποίο μπορείς να φτάσεις σε συγκεκριμένους προορισμούς. Όταν τα ενδιαφέροντά σου δεν έχουν σχέση με τους προορισμούς αυτούς, γιατί να σε ενδιαφέρει η βαθμολογία στο σχολείο; Καλοί βαθμοί δεν συνεπάγονται επιτυχία, και κακοί βαθμοί δεν συνεπάγονται αποτυχία: μπορείς να κάνεις οτιδήποτε θελήσεις, αρκεί να καλλιεργείς τα απαραίτητα προσόντα.
2. Κανείς δεν ασχολείται με τη μύτη σου
Ναι, η μύτη μεγαλώνει απότομα στην εφηβεία και ναι, όλο και κάποιος θα το παρατηρήσει. Και; Σε λίγα χρόνια που θα ολοκληρωθεί η ανάπτυξή σου θα υπάρξει και πάλι συμμετρία στο πρόσωπό σου. Κανείς δεν γεννιέται με χαρακτηριστικό που δεν του ταιριάζει, γιατί, για να μην σου ταιριάζει, σημαίνει ότι το συγκρίνεις με κάτι άλλο που «θα έπρεπε» να είναι. Όμως μόνο εσύ είσαι εσύ, οπότε όπως κι αν είσαι εξωτερικά, είσαι σωστός/ή! Μόνο στη σύγκριση με κάτι άλλο έχουμε λάθη στην εμφάνισή μας. Γενικά μην ασχολείσαι τόσο με την εμφάνισή σου. Όπως αναφέρει και η Κωνσταντίνα Αδαμάκη σε σχετικά βίντεο, «κανείς δεν ασχολείται μαζί σου τόσο όσο εσύ».
3. Το να είσαι nerd είναι cool
Το να διαβάζεις πολύ, να γράφεις άριστα συνέχεια, να σε ενδιαφέρει η γνώμη των καθηγητών σου και να είσαι συνέχεια πρώτος δεν είναι απαραίτητα κάτι κακό. Προφανώς το μέτρο και η ισορροπία είναι το κλειδί, και προφανώς αυτή η συμπεριφορά πρέπει να πηγάζει από την ψυχή σου (και όχι από τους γονείς σου). Η πρωτιά δεν είναι κακή, ούτε η αριστεία. Αρκεί να συνοδεύεται από αρετή και όχι από αλαζονεία. Δεν κοροϊδεύουν όλοι τα «φυτά»της τάξης, κάποιοι τα θαυμάζουν και τα έχουν ως πρότυπο. Αν σου αρέσει το διάβασμα και το σχολείο, το να είσαι αυτό το πρότυπο είναι κατι το αξιέπαινο.
4. Η διατροφή επηρεάζει την ψυχική υγεία (δεν έχεις κατάθλιψη)
Ο οργανισμός είναι ένα εργαστήριο χημείας. Εσύ είσαι ο επιστήμονας που ανακατεύει διάφορα υλικά, τα τρόφιμα. Τα τρόφιμα είναι τα χημικά συστατικά (κυριολεκτικά, όχι μεταφορικά), που όταν ανακατεύονται δημιουργούν άφθονες χημικές αντιδράσεις. Οι χημικές αντιδράσεις έχουν διάφορα αποτελέσματα στον οργανισμό, όπως είναι η καύση, η εφίδρωση, η ανάπτυξη, ακόμα και η τροφική δηληληρίαση (όταν κάποιο τρόφιμο-χημικό είναι επιβλαβες για τον οργανισμό). Η διάθεση ανήκει σε όλη αυτή τη διεργασία (δεν σχετίζεται με κάτι αόρατο και ψυχικό, αλλά με συγκεκριμένες χημικές ουσίες του σώματος). Η πίτσα, το πιτόγυρο, η κρέπα, τα chips, τα συσκευασμένα τρόφιμα, η ζάχαρη, τα συντηρητικά, όταν καταναλώνονται συχνά, δημιουργούν ή ενισχύουν την κατάθλιψη, ακριβώς γιατί πυροδοτούν συγκεκριμένες χημικές αντιδράσεις.
Υποστηρικτές του ιστολογίου | Πάτρα Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους επιχειρηματίες πατήστε εδώ
Γ. Χαστούκια συνειδητοποίησης
1. Η οικογένειά σου είναι αυτή που φτιάχνεις
Μη ντρέπεσαι για τους γονείς σου, μην εύχεσαι να ήταν διαφορετικοί, μην λυπάσαι που δεν έζησες τα παιδικά χρόνια που ονειρευόσουν και μην κρίνεις την οικογένειά σου, γιατί η οικογένειά σου είναι αυτή που εσύ θα φτιάξεις με τον άνθρωπο που εσύ θα επιλέξεις. Θα ορίσεις τους δικούς σου κανόνες (είτε θες είτε δεν θες να μιμηθείς το πρότυπο των γονιών σου) και αυτή θα είναι η ομάδα σου, η δύναμή σου. Από αυτούς θα εξαρτάσαι και αυτοί θα εξαρτώνται από σένα. Η καταγωγή είναι σημαντική, ακόμα και αν είναι η χειρότερη. Πρέπει να την σέβεσαι και να την αναδεικνύεις. Η οικογένεια που ζείς τώρα είναι η οικογένεια των γονιών σου, αυτή που εκείνοι έφτιαξαν με τον τρόπο που ήθελαν. Και όταν θελήσεις να κάνεις κάτι δικό σου, μια δική σου οικογένεια, θα την ορίσεις όπως ακριβώς θες εσύ. Δεν δεσμεύεσαι από την οικογένεια από την οποία κατάγεσαι. Η οικογένεια μας μεγαλώνει με τα απαραίτητα εφόδια για να μπορέσουμε να φύγουμε, όχι για να μας κρατήσει ψυχικά και νοητικά φυλακισμένους για πάντα.
2. Δεν φταίει κανείς άλλος πέρα από σένα
Υπάρχει η τύχη, αλλά δεν φταίει αυτή για τίποτα. Σε απογοήτευσαν, αλλά έφταιγε το ότι εσύ περίμενες πράγματα από αυτούς (και αυτοί είχαν δικαίωμα να μην ικανοποιήσουν τις προσδοκίες σου). Η μοίρα δεν προϋπάρχει, αλλά δημιουργείται την ώρα που την πράττεις. Οι αντιδράσεις και η οπτική σου είναι αυτές που καθορίζουν πόσο σε επηρεάζει κάθε δυσάρεστη κατάσταση στη ζωή σου. Ο τρόπος που αντιμετωπίζεις τη ζωή. Όταν νομίζεις ότι όλα γίνονται για σένα, φταις για καθε δευτερόλεπτο δυστυχίας σου. Η ευτυχία είναι επιλογή. Όταν δεν την επιλέγεις, φταις. Θα σου πάρει χρόνια να το αντιληφθείς και να το πράξεις, αλλά κάποιος έπρεπε να στο πει. 💗
3. Δεν είναι όλοι φίλοι σου
Μεγαλώνοντας όλο και περισσότεροι θα σε αντιπαθούν και όλο και λιγότεροι θα σε συμπαθούν. Είναι απαισιοδοξο αλλά δεν είναι απλά μια άποψη, είναι κάτι που παρατηρείται. Ειδικά δε αν είσαι ευτυχισμένος και επιτυχημένος (κατά τα μέτρα σου). Η λύση δεν είναι να μην εμπιστεύεσαι κανέναν, απλά να έχεις υπόψη ότι όλοι όσοι σε περιτριγυρίζουν δεν θέλουν απαραίτητα το δικό σου καλό.
4. «Υγεία» και «ασθένεια» δεν είναι αυτό που νομίζεις
Αμφισβήτησε, ερεύνα, διερωτήσου, προσπάθησε να δώσεις δικές σου απαντήσεις. Μην υιοθετείς τις γνώμες των άλλων, ή τις γνώμες που ακούς συχνά. Εμπιστεύσου τη δύναμη της γνώσης και της λογικής. Εμπιστεύσου τον εαυτό σου. Άκου τι έχει να σου πει. Διάβασε. Θέλε να είσαι υγιής, μάθε πώς να είσαι. Οι απαντήσεις βρίσκονται κυριολεκτικά στο χέρι σου (αν είναι να μην πετάξεις το smartphone, αξιοποίησέ το σωστά). Μάθε να σου αρέσει να είσαι υγιής, όχι να ακολουθείς μόδες για μια δήθεν υγεία που το μόνο που θα καταφέρει είναι να φέρει λεφτά σε κάποιου τη τσέπη (οποιαδήποτε ομοιότητα με την σύγχρονη πραγματικότητα είναι συμπτωματική και χωρίς αυτή να επιδιώκεται).
Computer addiction | Από τον δημιουργόAlexas_Fotosτου Pixabay
Να είσαι καλά, να προσέχεις τον εαυτό σου, να μείνεις μακριά από όλους τους εθισμούς και να προσπαθείς να γίνεσαι κάθε μέρα και καλύτερος/η. Μείνε καθαρός/ή και υγιής, μέσα και έξω. Όλος ο κόσμος στηρίζεται πάνω σου. Είσαι το μέλλον του.
Το ιστολόγιο αποσκοπεί στη προβολή άρθρων όχι μόνο για την ενημέρωση και τον σχολιασμό επιστημονικών θεμάτων, αλλά και για τον προβληματισμό πάνω σε καίρια ζητήματα της ανθρώπινης υπόστασης και τη παροχή εναλλακτικών τρόπων σκέψης. Σκοπός είναι πάντα η εμβάθυνση και η εσωτερική αναζήτηση, όχι απαραίτητα η εύρεση μιας καθολικής απάντησης σε κάθε ζήτημα.